20
20
L
Florian Kuźnik
- inkubatory przedsiębiorczości; bardzo często są zakładane w regionach o dużym bezrobociu, także z myślą o tworzeniu nowych miejsc pracy i przy asystencji środków finansowych przeznaczanych na przeciwdziałanie bezrobociu,
- centra przedsiębiorczości; działalność powiązana z tworzeniem i funkcjonowaniem inkubatorów, głównie edukacyjna, obejmująca także bezrobotnych o wyższych kwalifikacjach,
- platformy inicjatyw lokalnych; jako instytucje zajmujące się koordynacją różnych inicjatyw i przedsięwzięć podejmowanych przez władze lokalne, środowiska biznesu i stowarzyszenia są często nastawione na wzbogacanie lokalnego rynku pracy (edukacja, przekwalifikowania) i tworzenie nowych miejsc pracy,
- centra dyfuzji innowacji i transferu technologii; są nastawione na powstawanie i rozwój firm zaawansowanych technologicznie i tworzenie miejsc pracy dla ludzi o wysokich kwalifikacjach zawodowych7.
Władze publiczne można rozpatrywać jako z jednej strony uczestników rynku lokalnego i regionalnego, a z drugiej jako organizatorów rynku. Władza publiczna pojawia się jako uczestnik rynku w momencie, gdy występuje w roli oferującego produkty miejscowe lub klienta nabywającego produkty różnych firm: miejscowych i zewnętrznych. Jako organizator rynku lokalnego czy regionalnego występuje przede wszystkim w procesie inicjowania powstania, tworzenia bądź wspierania różnych instytucji rynkowych, takich jak regionalne giełdy towarowe, centra informacji biznesowej, wielofunkcyjne centra handlowe, targowiska itp. Tworzenie i wspieranie rozwoju instytucji rynku lokalnego i regionalnego to jedno z istotnych-narzędzi polityki rozwoju lokalnego i regionalnego.
Sprawnie funkcjonujący rynek jest podstawą każdego trwałego rozwoju. Regulacja prawno-administracyjna dotycząca funkcjonowania rynku ma z natury wymiar narodowy. To samo dotyczy większości instytucji rynkowych, które są po prostu instytucjami rynku krajowego. W tym sensie rynki lokalne i regio- 1 2
Rynki lokalne i regionalne
2\ \ ' - \
nalne są częścią krajowego systemu rynkowego. Lokalna i regionalna specyfika rynków daje o sobie znać w momencie, gdy uwzględni się także specyficzne cechy rozwoju lokalnego i regionalnego.
Rozwój lokalny i regionalny ma charakter integralny. Obejmuje on wiele wymiarów. Do podstawowych jego wymiarów można zaliczyć:
- społeczno-kulturowy; procesy zmian demograficznych i społecznych oraz zmian w środowisku kulturowym,
- środowiskowy; zmiany w środowisku przyrodniczym i w infrastrukturze służącej ochronie tego środowiska,
- infratechniczny; rozwój systemów infrastruktury w różnych dziedzinach -transport, telekomunikacja, elektroenergetyka, zaopatrzenie w wodę, odprowadzanie ścieków, ciepłownictwo,
- gospodarczy; procesy rozwoju bazy ekonomicznej miast i regionów,
- przestrzenny; nowe formy zagospodarowania przestrzennego, zmiany w za-
g
gospodarowaniu, nowe zagospodarowane przestrzenie (tereny) .
Rozwój lokalny i regionalny, w obrębie wyżej wyszczególnionych wymiarów, przejawia się w postaci różnych procesów i tendencji zmian zachodzących w różnych strukturach. Podstawowymi składowymi rozwoju lokalnego i regionalnego traktowanego integralnie są:
- wzrost gospodarczy i zatrudnienie,
- wzrost dobrobytu i jakości życia,
- wzrost atrakcyjności inwestycyjnej,
- rozwój technologiczny i innowacje,
- restrukturyzacja i dywersyfikacja działalności gospodarczych,
- rozwój usług i zasobów społecznych,
- wzrost ruchliwości zawodowej i społecznej,
- rozwój infrastruktury instytucjonalnej,
- polepszanie jakości środowiska,
- wzbogacanie tożsamości i procesy integracyjne3,
Polityka lokalna i regionalna zna wiele różnych formuł i koncepcji rozwoju miast i regionów. Z uwagi na wielowymiarowość procesów rozwojowych ciągle trwają poszukiwania nowych podejść dotyczących zrozumienia istoty rozwoju,
' Na podstawie materiałów z konferencji polsko-francuskiej „Nowoczesne instrumenty rozwoju lokalnego,
regionalnego w perspektywie europejskiej”. Katowice 1998, grudzień.
4 Na podstawie: A. Klasik, F. Kuźnik: Planowanie strategiczne rozwoju lokalnego i regionalnego. W: Funkcjonowanie samorządu terytorialnego - doświadczenia i perspektywy. Praca zbiorowa pod red. S. Dolaty. Uniwersytet Opolski, Opole 1998, s. 395-404.
Ibid.