Przedsiębiorstwo turystyczne w gospodarce wolnorynkowej G Gołembski (91)

92 IV. Zastosowanie zasad analizy mikroekonomicznej...

Elastyczność popytu przy danych dochodach w turystyce zależy od:

♦ relacji miedzy popytem a podażą na dane dobro;

• stopnia atrakcyjności oferty.

Inaczej sprawa wygląda w przypadku hoteli, a inaczej - biur podróży. W okresie posezonowym, kiedy hotel dysponuje dużą liczbą wolnych miejsc, może on swobodnie dostosowywać się do wzrostu popytu. Wówczas stosowane obniżki cen wywołują z reguły wzrost popytu na tyle, że relacja:

PrQi>P‘Q.

Dzieje się to szczególnie w miejscach o dogodnym klimacie¹.

Natomiast w sytuacji wzrostu popytu ponad możliwości oferowania wolnych miejsc przez hotel, nie może on w krótkim czasie dostosować swojej podaży do popytu. Wówczas podwyższa ceny, a elastyczność popytu jest bardzo niska. Sytuację taką obserwujemy w okresie szczytu sezonu turystycznego czy w okresie trwania atrakcyjnych imprez targowych.

W biurach podróży obserwujemy bardzo szybkie zdolności dostosowawcze do zmieniającego się popytu. Nawet w okresie szczególnego nasilenia popytu podaż nie jest całkowicie wyczerpana (mogą ją ograniczać przede wszystkim środki transportu).

W sytuacji rozbudowanej podaży i wielości ofert reakcje konsumenta nawet na nieznaczne obniżki cen (przy założeniu porównywalnej jakości) są znaczne. Możemy więc mówić o elastyczności popytu. Jedynym wyjątkiem jest zaproponowanie szczególnie atrakcyjnej oferty. Wówczas elastyczność popytu maleje, co umożliwia osiąganie znacznie wyższych zysków. Stąd tak wielka dążność tour operatorów do stałych modyfikacji swoich produktów.

Czynniki, od których zależą relacje między dochodami a popytem na usługi turystyczne i elastycznością tego popytu starał się uporządkować A. Buli. Ujął je w sposób przedstawiony w tabeli 11.

Pośrednio wspominaliśmy już o ważnym zjawisku, jakim jest elastyczność podaży. Jest ona procentowym wzrostem dostarczanych na rynek produktów, będącym reakcją na dany procent wzrostu ustalonej w warunkach konkurencji ceny. Innymi słowy, elastyczność podaży jest reakcją producentów na wzrost popytu (który przy danej podaży powoduje wzrost ceny).

Elastyczność podaży jest niewielka w hotelarstwie, a wysoka w przypadku tour operatorów.

Np. hotele w basenie Morza Śródziemnego, Azji Południowo-Wschodniej, Wyspach Karaibskich.