przekształcenie zalażka w nasienie

*r;satn a przesuwa się do łagiewki i dzieli się w niej mitotycznie na dwie komórki Mpfcnnikowe. Tylko u sagowców i miłorzębowych powstają spiralnie orzęsione, I mer we plemniki (spermatozoidy), a łagiewka umocowuje i odżywia gametofit I Męski. U pozostałych nagozalążkowych, w tym u sosny, łagiewka służy do prze-f ^tesienia komórek plemnikowych do rodni. Zazwyczaj powstają dwie gamety res<ie, u niektórych nagozalążkowych może być ich większa liczba, nawet kilkanaście lub kilkadziesiąt (np. 17-44 u Araucaria). Łagiewka pyłkowa wnika przez

I Inarai szyjki do części brzusznej rodni i dociera do komórki jajowej. Szczytowa parte ściany łagiewki ulega rozpuszczeniu. Jądro jednej komórki plemnikowej łączy i sę z jądrem komórki jajowej - zachodzi więc kariogamia, najistotniejszy moment I zapłodnienia. Powstaje diploidalna zygota. Druga komórka jajowa oraz druga I tomórka plemnikowa obumierają.

Po zapłodnieniu cały zalążek przekształca się w nasienie:

- zygota dzieli się mitotycznie i rozwija w zarodek młodego sporofitu. Dojrzały zarodek składa się z radykuli, hypokotylu (części podliścieniowej zarodka), pięciu Sścieni i plumuli;

- bielmo pierwotne rozrasta się, gromadzi materiały zapasowe i staje się tkanką odżywczą otaczającą zarodek, ponieważ tkanka ta powstaje z komórek wegetatywnych gemetofitu (żeńskiego); jest ona haploidalna;

I - osłonki zalążka rozrastają się i przekształcają w łupinę nasienną.

Schemat budowy nasienia sosny

zarodek

bielmo

pierwotne

łupina

nasienna

Dojrzałe nasienie przechodzi w stan spoczynku. Na zdrewniałym owocolistku (łusce) znajdują się więc najpierw dwa nagie zalążki, a po zapłodnieniu dwa niczym nie osłonięte nasiona. Stąd nazwa całej podgromady roślin nasiennych: nagozalążkowe lub nagonasienne.

Po pewnym czasie nasiona odpadają od łusek i w odpowiednich warunkach kiełkują. Zarodek rozwija się w siewkę, początkowo wykorzystując zapasy pokarmowe bielma pierwotnego. Po zużyciu ich siewka staje się samodzielna i stopniowo rozwija się nowy, dojrzały sporofit.

2.4.2. Rośliny okrytozalążkowe (okrytonasienne)

Kwiat tych roślin jest silnie przekształconym pędem, co znajduje wyraz w jego budowie. Jest on utworzony z dna kwiatowego, będącego skróconą łodygą, oraz osadzonych na nim elementów okwiatu, pręcików i owocolistków, będących

87