Przekładnie Zębate021

kół zębatych lub korpusy kół zębatych, na które nakłada się wieńce zębate wykonane ze stali obrobionej cieplnie. Żeliwne koła posiadają dobre własności tłumienia uderzeń (głównie żeliwa szare), dobre własności cierne (stosunkowo niski współczynnik tarcia we współpracy z kołem stalowym), odporność na zacieranie i nie wymagają intensywnego smarowania.

2.3.2. Staliwa

Koła zębate dużych mocy (dużych wymiarów o średnicach od 1100 do 6000 mm jednolite lub składane z segmentów), np. koła zębate napędów: urządzeń walcowniczych, pras, turbin parowych, młynów kulowych, pieców cementowych, obrotnic itp. wykonuje się jako odlewane, gdzie materiałem konstrukcyjnym są niektóre gatunki staliwa.

W zależności od możliwości przeprowadzenia obróbki cieplnej (od wielkości koła) staliwa można stosować w stanie surowym po odlewaniu lub obrabiane cieplnie. Najczęściej stosuje się na koła zębate, pracujące przy niezbyt dużych przeciążeniach, staliwa konstrukcyjne węglowe (wg PN-85/II-83152) L350II, L450III, L500III, L600III w stanie normalizowanym, gdyż ulepszanie cieplne tego staliwa jest trudne do przeprowadzenia, zwłaszcza elementów o dużych wymiarach. Wymaga to bardzo szybkiego chłodzenia rzędu 700-h1 000°C/s. Staliwa te hartują się na wskroś tylko przy średnicach 10h-20 mm.

Własności mechaniczne wyżarzonego staliwa węglowego w zależności od zawartości węgla przedstawiono na rys. 2.1.

Rys. 2.1. Zmiana własności staliwa w zależności od zawartości węgla

Na koła zębate pracujące przy znacznych przeciążeniach stosuje się staliwo stopowe konstrukcyjne (wg PN-87/H-83156) L35G, L30GS, L35GSM, L35HM, L35HGS i L40H w stanie normalizowanym lub obrobionym cieplnie w zależności od wielkości kół zębatych. Warunki obróbki cieplnej i własności mechaniczne przedstawiono w tabeli 2.1.

21