Przekładnie Zębate025

Do azotowania nadają się również stale w gatunkach 20H3M, 18HGT, 40H2MF, 40H2NMA.

Na przekładnie pracujące w środowisku korozyjnym (oparach) stosuje się stale nierdzewne i kwasoodpome wg PN/H86020 takie jak 1H13, 2H13, 3H13, H17 w stanie ulepszonym cieplnie względnie stale kwasoodpome po przesycaniu w gatunkach 1H18N9, 1H18N9T.

Na przekładnie zębate ślimakowe ze względu na znaczne straty tarcia w zazębieniu należy dobierać materiały uzębienia takie, które zapewniają możliwie niski współczynnik tarcia. Postulat ten najlepiej spełniają następujące pary materiałów: ślimak ze stali lub żeliwa a ślimacznica z brązu, ślimak ze stali a ślimacznica z żeliwa szarego (dla mniejszych prędkości). Obok żeliwa i brązu na ślimacznice stosuje się również mosiądz, stopy aluminium i tworzywa sztuczne - głównie przy mniejszych obciążeniach tj. w przekładniach redukujących obroty w np. aparatach elektrycznych, sterownikach, tachometrach itp. Przy znacznych wymiarach ślimacznic ich wieńce, ze względów ekonomicznych, wykonuje się z brązu, osadzane (łączone) na kołach bosych wykonywanych ze staliwa lub stali pospolitych gatunków.

Wieńce spawanych kół zębatych dużych wymiarów wykonuje się najczęściej ze stali 35, 35HN, 45, 40HN, 18G2A, a piasty i tarcze lub ramiona ze stali węglowych zwykłej jakości np. St4S, St4MX, lub stali 18G2. Podlegają one wyżarzaniu odprężającemu. Bliższe informacje znajdzie czytelnik w rozdziale 9.

Konstruktor dobierając odpowiedni gatunek materiału, kierując się kryteriami wyboru, musi mieć również dobre rozeznanie co do możliwości przeprowadzenia odpowiedniej obróbki cieplnej lub cieplno-chemicznej całych kół zębatych lub samych zębów. Wybór odpowiedniego gatunku materiału na koła zębate uzależnia się od własności mechanicznych, tribologicznych i pasma hartowności, jakie są najodpowiedniejsze dla spełnienia wymagań wytrzymałościowych i eksploatacyjnych danej przekładni. Pasmo hartowności pozwala ocenić twardość zahartowanej warstwy, określić jej głębokość i ocenić twardość rdzenia, co jest istotne przy oszacowaniu wytrzymałości zmęczeniowej stykowej, wytrzymałości zmęczeniowej na zginanie i wytrzymałości statycznej na zginanie zębów.

Podstawowe własności mechaniczne i pasma hartowności dla niektórych stali stosowanych na koła zębate zamieszczono w tabelach (aneks).

Wymaganą grubość warstwy utwardzonej dla kół nawęglanych i hartowanych oraz węgloazotowanych można wyznaczyć

> 4,16- lCT³^

¹¹__KH _HB

u + 1 KH_hb - 120

(2.1)

- dla zębów kół azotowanych

/*,_mm >2,38-10^,

u KHhb u + 1 KH_hb - 150

(2.2)

25