8
• inne zaburzenia emocjalne
Nastrój to dłużej utrzymująca się emocja, wyraźnie zabarwiająca zachowanie i przeżywanie, odczuwana i zgłaszana przez pacjenta oraz obserwowana przez innych. Prawidłowy nastrój określany jest jako eutymia lub nastrój wyrównany.
Podział zaburzeń nastroju:
• obniżony / depresyjny, melancholijny
• podwyższony/ maniakalny,
• drażliwy, dysforyczny,
4
• euforyczny,
• moriatyczny,
• ekstatyczny
• zmienny/ labiłny
• alęksytymia- niemożność określenia własnego nastroju lub innych emocji
• żal, żałoba- smutek towarzyszący znaczącej stracie (np. śmierć, opuszczenie, strata materialna)
Afektem tradycyjnie określano silniejsze i prostsze emocje (np. złość)
Najczęściej afekt w kontekście oceny stanu psychicznego oznacza obserwowaną, zewnętrzną ekspresję emocji, odbieraną przez inną osobę.
Zaburzenia afektu:
• zobojętnienie uczuciowe (hipopatia lub apatiaj-ograniczenie przeżywania uczuć
• hipertymia- nadmierna ekspresja emocji
• spłycenie uczuciowe (sztywność, bladość lub słabe modulowanie afektu)-ograniczenie intensywności, modulacji reakcji emocjonalnych
• zubożenie emocjonalne -osłabienie uczuć wyższych przewaga elementarnych uczuć związanych z zaspokajaniem potrzeb biologicznych
• Myślenie paralogiczne polega na odstępstwie od obowiązujących reguł logiki, łączenie nieracjonalnymi związkami pewnych wydarzeń, niezrozumiale - stosowane przez pacjenta -zasady relacji logicznych (równoważności, sprzeczności, wynikania)
Rodzajami myślenia paralogicznego są: myślenie nadmiernie konkretne/ nadmiernie abstrakcyjne, nieprawidłowe gospodarowanie pojęciami (posługiwanie się pojęciami o znaczeniu prywatnym np. neologizm, metonimia, kontaminacje), nadmierne włączanie, niewłaściwe wnioskowanie (np. ambisentencja, ambitertdencja), myślenie magiczne (przekonanie, że słowem, spojrzeniem, gestem można wpływać na bieg zdarzeń), myślenie symboliczne (przypisywanie pewnym znakom, przedmiotom, działaniom itp. szczególnego znaczenia)
• Myślenie dereistyczne- skrajnie oderwane od rzeczywistości
• Myślenie autystyczne- skoncentowane na własnych przeżyciach wewnętrznych
• Rozkoiarzenie- różnego stopnia dezorganizacja myślenia, niekomunikatywność i nieskładność myślenia, brak logiki; wątki nie są ze sobą powiązane, wypowiedzi porozrywane, niegramatyczne,; w skrajnych przypadkach stanowią zlepki słów lub głosek powiązanych np. podobieństwem dźwięku
• Snlatanie-zupełnie porozrywane wątki myślowe, wypowiedzi niekomunikatywne, nieskładne
U. ZABURZENIA CZYNNOŚCI EMOCJONALNYCH i AKTYWNOŚCI (MOTORYCZNYCH I MOTYWACYJNYCH)
Pojęcia: emocje, uczucia, afekty często używane są zamiennie.
Emocje wyrażają stosunek człowieka do innych osób, rzeczy, zjawisk, do siebie, swego organizmu lub własnego działania. Mają funkcję informacyjną, motywującą do działania i energetyzującą, a więc nadają dynamikę i kierunek przeżyciom oraz zachowaniom.
Uczucie określa najczęściej emocje o bardziej złożonym charakterze (np. uczucie miłości, przyjaźni, nienawiści).
Zaburzenia emocji dzielimy na • zaburzenia nastroju
• afektu