psychogolna1

GŁÓWNE KIERUNKI I DZIAŁY PSYCHOLOGII 19

Każdy człowiek ma własny sposób dążenia do mocy. Osoba zaburzona dąży do niej poprzez zachowania egoistyczne, czasami poprzez tzw. ucieczkę w chorobę. Normalna osoba natomiast dąży do celów, które mają charakter społeczny.

d)    Psychoanaliza kulturowa Karen Horncy

Karen HORNEY (1885 -1952) była Niemką, która od r. 1932 żyła w USA. Od Freuda przejęła koncepcję nieświadomej motywacji, odrzuciła jednak jego koncepcję struktury osobowości —podziału na id, ego i super ego. Opracowała koncepcję potrójnego selfu. Wyodrębniła self realny, rozumiejąc przezeń realne możliwości; self idealny, tj. zawyżone możliwości, i self aktualny będący zespołem celów aktualnych. W zdrowej osobowości istnieje harmonia pomiędzy selfem realnym i idealnym, tzn. jednostka nie stawia sobie ani za wysokich, ani za niskich celów. Jednostka aktualizuje (realizuje) siebie, czyli dąży do optymalnego spełnienia własnych potencjalnych możliwości. Służy temu proces poznawania siebie, rozumienia siebie - właściwa ocena możliwości, czyli selfu realnego, który powinien być drogowskazem dla stawiania sobie zadań.

Zdarza się, że self idealny przewyższa możliwości i wówczas powstaje nerwica. Neurotyk, w tym ujęciu, posiada więc za wysoki poziom aspiracji.

Adekwatnemu poznaniu swoich możliwości pomaga albo przeszkadza środowisko społeczne. Środowisko pomaga wówczas, jeśli osoba jest akceptowana i kochana, ma zapewnione poczucie bezpieczeństwa. Jeśli jednak człowiekowi zabraknie tego, najczęściej ze strony rodziców, w osobowość wkrada się bezradność, poczucie emocjonalnej izolacji i zagrożenia od potenc-jonalnie wrogiego otoczenia. Powstaje silne uczucie lęku, które może być redukowane na trzy sposoby: postawy do ludzi (poszukiwanie uczucia i opieki, rodzące zależność), przeciw ludziom (agresja do otoczenia) i od ludzi (ucieczka od otoczenia). Postawy te można dostrzec u każdego człowieka. W przypadku patologii jedna z nich zwykle wyraźnie odstaje. Pomoc w takim wypadku polega na obdarzeniu tej osoby miłością.

e)    Neopsychoanaliza Ericha Fromma

Erich FROMM (1900-1980, niemiecki socjolog i psycholog, przedmiotem swoich zainteresowań uczynił człowieka, który czuje się osamotniony i odizolowany, ponieważ został odseparowany od natury i od ludzi." Poprzez rozwój cywlizacji, człowiek zyskał wolność, lecz jednocześnie utracił poczucie bezpieczeństwa osobistego, którego w społeczeństwie pierwotnym dostarczała mu identyfikacja z grupą.

Fromm podkreślał, że człowiek jest częścią natury, a jednocześnie pozostaje odseparowany od niej; jest zwierzęciem, i jednocześnie człowiekiem. Jako zwierzę