Reforma Rolna w II RP1

REFORMA ROLNA W II RP.

Reformą rolna należało zająć się jak najszybciej z powodu napiętej sytuacji w rolnictwie. Istniały trudności w jej przeprowadzeniu z powodu różnych stanowisk partii chłopskich.

10 lipca 1919 r. Sejm Ustawodawczy podjął uchwałę o zasadach reformy rolnej. Zapowiadała ona parcelację ziem państwowych i przejętych przez państwo oraz majątków prywatnych o powierzchni ponad 180 ha (dla ziem zachodniej Ukrainy i Białorusi oraz zaboru pruskiego - ponad 400 ha). W majątkach uprzemysłowionych (tj. gdzie istniały gorzelnie, cukrownie) granica była jeszcze wyższa. Ziemie prywatne miały ulec wywłaszczeniu za odszkodowaniem dla ziemiaństwa, a potem rozparcelowane. Uchwała nie weszła w życie.

15 lipca 1920 r. podjęto ustawę o wykonaniu reformy rolnej. Parcelacja była przymusowa. Parcelacji podlegały: ziemie państwowe, dobra kościelne, majątki prywatne .

W przypadku tych ostatnich parcelacji podlegała ziemia powyżej 180 ha (wyjątki: dla okręgów przemysłowych i podmiejskich - 60 ha, dla ziem wschodnich i zachodnich - 400 ha). Za wywłaszczone majątki prywatne przysługiwało odszkodowanie w wysokości 1/2 ceny rynkowej (przeciętnej). Nabywcy płacili za ziemię po cenie ustalonej na podstawie wartości gruntów. Pierwszeństwo w zakupie przysługiwało: inwalidom wojennym, żołnierzom, następnie robotnikom bezrolnym i małorolnym. Wykluczeni zostali chłopi uchylający się od służby wojskowej i ci, co siłą zajmowali ziemię dworską.

Konstytucja z 1921 r. - art. 99 mówił o nietykalności prywatnej własności, więc ww. ustawa w punktach o przymusowej parcelacji i 50% odszkodowaniu za ziemię dla ziemian była niezgodna z ustawą zasadniczą. Ponadto konkordat z 1925 r.

28 grudnia 1925 r. podjęto ustawę o wykonaniu reformy rolnej. Parcelacji podlegały: ziemie państwowe,

- majątki prywatne (parcelacja dobrowolna).

W przypadku tych ostatnich parcelacji podlegały majątki powyżej 180 ha (wyjątki: dla okręgów przemysłowych i podmiejskich - 60 ha, w majątkach uprzemysłowionych - 700 ha, na ziemiach wschodnich i zachodnich - 300 ha).

Odszkodowanie w cenie rynkowej ziemi.

Pierwszeństwo w zakupie ziemi mieli chłopi bezrolni i małorolni.