Rytuały

Rytuały

Definicja:

Rytuiałjest to skodyłikowany system praktyk, posiadający w określonym miejscu i czasie subiektywne znaczenie i symboliczną wartość dla swych uczestników i świadków.

Funkcje:

1.    Funkcja panowania nad zmiennością i strachem (obrządy żałobne),

2.    Funkcja obcowania z nadprzyrodzonym (modlitwy, zaklęcia, przesądy),

3.    Funkcja komunikacyjna i regulacyjna, mająca na celu wzmocnienie więzi społecznej (rytuały masowe -manifestacje, igrzyska; zachowania codzienne - formy grzecznościowe, troska o strój).

Sposoby obserwacji rytuałów:

1.    Obserwacja systematyczna; obserwator podchodzi do zagadnienia z dystansem, jest neutralny,

2.    Obserwacja uczestnicząca; badacz integruje się z grupą badanych i współdziała z nią w różnych sytuacjach.

Rodzaje rytuałów:

1.    Według Durkheima:

-    Kult negatywny - polega na zastosowaniu zabiegów i prób umożliwiających dostęp do kultu pozytywnego (rytuały ascetyczne, post, okaleczanie ciała)

-    Kult pozytywny - przybiera różne formy i opiera się na rytuałach ofiarnych. Durkheim wymienia także rytuały naśladowcze, upamiętniające, świeckie i pokutne.

2.    Według Cazeneuve'a:

-    Rytuały dodające otuchy:

-    Rytuał służący ochronie (tabu),

-    Oczyszczeniu (zmycie skazy), lub

-    Przygotowaniu przeistoczenia (obrzędy przejścia);

-    Rytuały związane z magią i szamanizmem,

-    Rytuały religijne.

3.    Według autora książki:

-    Rytuały magiczno - religijne:

-Tabu i zakazy (rytuały służące oddzieleniu sacrum od profanum, o pewnych świętych rzeczach nie wolno mówić, w świątyni należy się odpowiednio zachować etc)

-Rytuały oczyszczające (rytuały ablucji, spowiedzi, odwrócenia, wypędzenia)

-Rytuały przejścia i inicjacji -Rytuały świąteczne

-    Rytuały świeckie:

-    Rytuały masowe:

-    Ceremonie, defilady, manifestacje,

-    Gry sportowe różnego rodzaju, mistrzostwa, wyścigi,

-    Święta i widowiska masowe.

-Rytuały codziennych kontaktów międzyludzkich (mówienie sobie "dzień dobry", podawanie ręki etc)

-Rytuały cielesne (rytualne malowanie ciała i różne takie)

Religie polityczne:

"Religia polityczna" może być uważana za pewien rodzaj religii cywilnej, kultywującej braterstwo, koegzystującej i współzawodniczącej z religiami oficjalnymi, od których zapożyczyła wiele elementów (np. inicjacje, ceremonie, emblematy, rytuały) - Masoneria, Rewolucja francuska, Hitler.

Sekularyzacja:

W sferze ekonomicznej sekularyzacja doprowadziła do rozwoju kapitalizmu, w sferze politycznej do rozłamu kościoła i państwa, w sferze kultury do laicyzacji szkolnictwa, autonomii badań naukowych i twórczości artystycznej. Przesadą byłoby jednak stwierdzenie, że sacrum zniknęło, nastąpiło raczej zjawisko przeniesienia. Sacrum przejawia się w różnych przedmiotach, postawach istotach i instytucjach i wyraża się na czterech poziomach:

-    Poziom przetrwania mitów,

-    Poziom dzikiego sakrum,

-    Poziom techniki i

-    Ponton mow-rouryw