18
runkowań biologicznych, biochemicznych i technicznych niezwykle istotną rolę odgrywają uwarunkowania ekonomiczne. Proces technologiczny musi zapewniać wytwarzanie produktu po jak najniższych, w danych warunkach technicznych i ekonomicznych, kosztach. W wielu rozważaniach i analizach procesów technologicznych, element uwarunkowań ekonomicznych będzie się pojawiał bądź bezpośrednio, bądź pośrednio.
4
Literatura uzupełniająca
1. J. Krata: Biotechnologia w Polsce. Biotechnologia, 4 (59), 2002, 105-114.
2. R. Pohorccki, K.W. Szewczyk: Inżynieria bioproccsowa w Polsce. Biotechnologia, 1 (48), 2000, 34-39.
3. W. Stec: Tendencje rozwojowe światowej biotechnologii. Biotechnologia, 1 (48), 20CO, 15-30.
4. A. Zabża, S. Ulaszcwski: Raport o stanic polskiej biotechnologii. Biotechnologia, 4 (31), 1995, 13-58.
Zastosowanie drobnoustrojów w procesach biotechnologicznych może mieć różne cele. W zależności od tego, który składnik przemiany stanowi cel danego procesu, można wyodrębnić następujące grupy technologii:
— Wytwarzanie biomasy mikroorganizmów. Do tej grupy należy produkcja drożdży piekarnianych i paszowych, kultur startowych dla przetwórstwa mleka oraz wytwarzanie szczepionek przeciwko chorobom zakaźnym.
— Wytwarzanie produktów metabolizmu. Do tej grupy należą rozliczne technologie produkcji metabolitów pierwotnych oraz wtórnych.
— Zużywanie substratu. W tej grupie podstawowym celem jest utylizacja substratu, zaś wytwarzanie biomasy i innych produktów metabolizmu stanowi „efekt uboczny”. Do grupy tej należą technologie ochrony środowiska oraz wykorzystanie mikroorganizmów w technologiach nieorganicznych, np. hydrobiometalurgia.
W poszczególnych grupach technologii stosowane są inne grupy mikroorganizmów, inne są też wymagania technologiczne. Dalej przedstawiono podstawowe informacje dotyczące asymilacji różnych substratów przez poszczególne grupy mikroorganizmów oraz skrótowe charakterystyki podstawowych grup drobnoustrojów, z którymi mamy do czynienia w technologiach biochemicznych, tzn.: bakterii, grzybów mikroskopowych i wirusów. Dokładne przedstawienie własności poszczególnych grup mikroorganizmów oraz charakterystyka przemian wewnątrzkomórkowych są przedmiotem wykładów z mikrobiologii i biochemii.
Dla ogólnego zorientowania się w przydatności poszczególnych grup drobnoustrojów rozpatrzymy obecnie ich podział z uwagi na wymagania pokarmowe. Podział ten wykorzystuje trzy kryteria: