scan0090 3

118

Duże znaczenie dla prawidłowego przebiegu hodowli ma odpowiednie napowietrzenie płynu hodowlanego. W fermentorach do hodowli drożdży, w celu obniżenia kosztów energii, stosuje się specjalne systemy napowietrza-nia. Często stosowany jest dyspergator fumy Vogelbusch. Jest to mieszadło wieloramienne, wydrążone i spełniające rolę dystrybutora gazu. Coraz powszechniej do napowietrzania hodowli drożdży stosowane są strumiennice lub turbiny zasysające powietrze (aeratory Fringsa).

Brzeczka pofermentacyjna, zawierająca do 200 kg/m³ (ok. 54 kg suchej masy/m³) drożdży, filtrowana jest na filtrach bębnowych. Drożdże z filtrów poddawane są prasowaniu w celu usunięcia nadmiaru wody i stanowią produkt handlowy. Drożdże przechowywane w temperaturze poniżej 8°C zachowują świeżość w ciągu tygodnia. Drożdże przechowywane w wyższych temperaturach psują się po 3-4 dniach.

W celu przedłużenia okresu przechowywania, stosuje się suszenie drożdży oraz liofolizacjc, („drożdże suche” instant). Drożdże suszy się w temperaturze nie przekraczającej 40°C. Stosuje się suszarnie taśmowe lub fluidalne.

10.4.3. Hodowla drożdży paszowych na ługu posiarczynowym

Charakterystyka surowca    • •

W procesie produkcji papieru (wytwarzania celulozy) usuwa się z drewna ligninę i hemicelulozę (składniki konstrukcyjne, nośne). Jedna z metod polega na gotowaniu drewna w roztworze siarczynów (wapnia, sodu, magnezu lub amonowych) z nadmiarem S0₂. Lignina jest przekształcana w ligninosiarczy-ny, a hemiceluloza hydrolizuje do monomerów.

Składjugu posiarczynowego zależy od rodzaju drewna używanego w cclu-lozowni. Ług z drewna drzew liściastych (np. bukowego) zawiera 3-5% substancji redukujących i są to głównie pentozy. Lug z drewna drzew iglastych zawiera mniej substancji redukujących ok. 3%; za to w większości (ok. 2%) są to heksozy.

Przykładowy skład ługu posiarczynowego przedstawiono w tablicy 10.6.

Tablica 10.6

Przykładowy skład ługu posiarczynowego

Składnik	Zawartość [%]
Substancje stałe	12-14
Substancje redukujące	2,5-5
w tym: monocukry	1,8-4
cukry asymilowur.e przez drożdże	2-4.5
Kwas cctowy	0,2-0,6
S02	0.3-0.8

Ług posiarczynowy jest typowym odpadem produkcyjnym, stwarzającym duże zagrożenie dla środowiska naturalnego. Przykładowe wartości ChZT (nig 0₂/dm³) dla różnych ścieków przedstawiono w tablicy 10.7.

Tablica 10.7

Przykładowe wartości ChZT niektórych ścieków

Ściek	ChZT [mg Oj/dm^3]
Ług posiarczynowy	25 000-40 000
Serwatka	40 000-50 000
Wywar melasowy	50 000-60 000
Ściek: z instalacji penicyliny	8 000-10 000
Ścieki komunalne	ok. 400
Ścieki oczyszczone	ok. 20

Mikroorganizmy

[ Do hodowli na ługu posiarczynowym stosuje się głównie drożdże Candida utifis. C. tropicalis gdyż potrafią ulylizować zarówno heksozy,.jak i pentozy. Znane są jednak przypadkTstosowania S. cerevisiae oraz grzybów mikroskopowych Paecilomyces varioti. Biomasa jest produkowana na cele paszowe.

Proces technologiczny

Pierwszą instalację do utylizacji ługu posiarczynowego uruchomiono w 1909 roku w Szwecji. Duże instalacje powstały w czasie II wojny światowej w Niemczech. Dosyć szeroko był ten proces rozpowszechniony do lat 50-tych. Obecnie ma on mniejsze znaczenie, z uwagi na zmiany w technologii produkcji celulozy.

Pierwszym i najbardziej kosztownym etapem procesu jest odsiarczanie, tzn. usunięcie S0₂. Uzyskuje się to najczęściej w wyniku przepakowania ługu parą wodną.

Do hodowli stosuje się fermentory z napędem dolnym i centralną rurą cyrkulacyjną typu WaldhofaTó pojemności do ok. 300 m³.

Drożdże po hodowli są filtrowane na filtrach bębnowych lub odwirowywane, a następnie przemywane wodą. Poddaje się je procesowi pasteryzacji — 0,25-2,5 min. w temp. 60-76°C, w celu uniknięcia zakażenia bakteriami chorobotwórczymi. W niektórych rozwiązaniach przed pasteryzacją dodaje się tiaminę dla polepszenia wartości paszowych drożdży. Czasami łączy się pasteryzację z częściowym odparowaniem wody (do uzyskania 14-25% suchej masy), co zmniejsza koszty suszenia. Suszenie., prowadzi się najczęściej w aparatach rozpyłowych. Temperatura powietrza wlotowego wynosi 200-260°C, wylotowego 80-90°C.

Ciekawym rozwiązaniem jest tzw. Proces Pekilo, w którym używa się zamiast drożdży, grzybów mikroskopowych Paecilomyces varioti. Znane roz-