ScanImage13

/.wierzę mogło rozpocząć powtarzający się cykl pozbawiony związków z przeszłością. Życic człowieka jest ciągłą całością, na dobre czy złe; każdy dzień, rok, dekada jego życia zawiera sumę wszystkich wcześniejszych dni. Może zmieniać wybory, kierunek postępowania, a w wielu wypadkach pokutować za konsekwencje swej przeszłości, lecz nie może ich uniknąć ani przeżywać życia bezkarnie jak zwierzę, playboy, bandyta. Jeżeli pragnie skutecznie realizować postulat przetrwania, jeżeli jego postępowanie nie jest wymierzone przeciw niemu samemu, człowiek musi wybrać swój kierunek, swoje cele. wartości w kontekście i na warunkach życia. Żadne doznania, postrzegania, popędy czy instynkty nic są zdolne realizować tego zadania, potrafi to jedynie umysł.

Takie jest znaczenie definicji: to, co potrzebne do przetrwania człowieka jako człowieka. Nic oznacza to chwilowego ani jedynie fizycznego przetrwania. Nic oznacza także chwilowego fizycznego przetrwania brutala czekającego na innego brutala, aby rozwalić mu czaszkę. Nic oznacza to również chwilowego fizycznego przetrwania pełzającego agregatu mięśniowego, który akceptuje każdy warunek, poddaje się każdemu zbirowi i rezygnuje z każdej wartości w imię zasady znanej jako „przetrwać za wszelką cenę", co może lub nie, trwać tydzień lub rok. Przetrwanie człowieka jako człowieka oznacza środki, metody, warunki i cele konieczne do przetrwania racjonalnej istoty w ciągu całego jej życia we wszystkich tych aspektach egzystencji, które stoją otworem dla jej wyboru.

Człowiek może przetrwać jedynie jako człowiek. Może zrezygnować ze środków przetrwania, może przekształcić siebie w człekokształtną kreaturę, a swoje życic w krótką agonię, podobnie jak jego ciało może istnieć przez chwilę w procesie dezintegracji chorobowej. Jednakże nic może z powodzeniem, jako człekokształtna kreatura, osiągnąć niczego poza tym właśnie, co demonstrowała historia ludzkości w jej okresach szkaradnych okropności. Człowiek musi być człowiekiem z wyboru, a zadaniem etyki jest nauczenie go, jak żyć, aby być człowiekiem właśnie.

Elyka absolutna utrzymuje, żc samo życic człowieka jest wzorem wartości, a jego własne ż.ycic traktuje jako cel etyczny każdego indywidualnego człowieka.

W tym kontekście różnica między „wzorem" a „celem” jest następująca: „wzór" to abstrakcyjna zasada, która funkcjonuje jako miara lub skala sterująca wyborami człowieka, kiedy realizuje konkretny, specyficzny cel. „To, co konieczne, aby człowiek przetrwał jako człowiek” jest abstrakcyjną zasadą (definicją) mającą zastosowanie do każdego indywidualnego człowieka. Stosowanie tej zasady w odniesieniu do jednego, konkretnego, specyficznego celu — żyd życiem właściwym racjonalnej istocie —Obowi ązujc każdego indywidualnego człowieka, a życic, które musi on przeżyć, jest jego własnym życiem.

Człowiek musi kształtować swe postępowanie, wartości i cele według wzoru, który jest właściwy dla człowieka, po to. aby osiągnąć, utrzymać, wypełnić, cieszyć się celem ostatecznym, tj. celem samym w sobie, jakim jest jego własne życie.

Wartość jest tym, co zdobywa się i utrzymuje, cnota zaś to sposób, w jaki zdobywa się i utrzymuje wartość. Trzy kardynalne wartości etyki absolutnej — trzy wartości, które razem stanowią instrument realizacji celu ostatecznego, tj. realizacji własnego życia — to: rozum, cel i ambicja oraz odpowiadające im cnoty: racjonalność, skuteczność i duma.

Skuteczna praca jest centralnym celem racjonalnego życia człowieka, centralną wartością integrującą i określającą hierarchię wszystkich innych wartości. Rozum jest źródłem, warunkiem wstępnym skutecznej pracy, duma jest rezultatem.

Racjonalność jest podstawową ludzką cnotą, źródłem wszystkich innych cnót. Główną ludzką wadą, ź.ródłcm wszystkich błędów jest akt dekoncentrowania umysłu, zawieszania świadomości, co w konsekwencji prowadzi nic tyle do ślepoty, ile do umyślnego niedostrzegania; nic tyle do ignorancji, ile do umyślnego niewidzenia. Irracjonalność to odrzucenie instrumentów przetrwania i dlatego oznacza to angażowanie się w postępowanie unicestwiające; to, co jest przeciw umysłowi, jest także przeciw życiu samemu.

27