z wytworzeniem nowych środków trwałych, wymianą zużytych lub rozbudową i ulepszeniem już istniejących środków trwałych.
Do kosztów budowy środka trwałego lub jego ulepszenia można zaliczyć nakłady związane z:
• nabyciem gruntu,
• dokumentacją projektową inwestycji, badaniami geologicznymi i pomiarami geodezyjnymi,
• przygotowaniem terenu pod budowę,
• bezpośrednią budową środka trwałego,
• nadzorem inwestorskim i ubezpieczeniem majątkowym budowanych obiektów,
• nabyciem środka trwałego (wymagającego jeszcze montażu lub przystosowania do działalności gospodarczej), wraz z jego montażem,
• przebudową, rozbudową, rekonstrukcją, adaptacją lub modernizacją już istniejącego środka trwałego, które powodują wzrost wartości użytkowej danego środka,
• obsługą zobowiązań zaciągniętych w celu sfinansowania budowy lub ulepszenia środka trwałego (kredytów, pożyczek itp.) i związanych z tym różnic kursowych, pomniejszonych o przychody z tego tytułu,
• niepodlegającemu odliczeniu podatkowi VAT dotyczącemu środków trwałych w budowie.
Nie zalicza się do kosztów środków trwałych w budowie:
• kosztów poniesionych przy oddaniu środka trwałego do używania,
• kosztów nadmiernego zużycia robocizny, materiałów lub usług w trakcie budowy, montażu czy ulepszenia środka trwałego,
• pozostałych kosztów operacyjnych, kosztów ogólnego zarządu i kosztów sprzedaży.
Do kategorii kosztów środków trwałych w budowie nie należy kwalifikować kosztów remontów, których celem jest odtworzenie zużytych elementów (nie zaś zwiększenie ich wartości użytkowej). Ponadto nie zalicza się tu kosztów przemieszczenia środków trwałych otrzymanych nieodpłatnie lub dzierżawionych od innych jednostek. Dodatkowo, należy mieć na uwadze, że odsetki od kredytów i zobowiązań zaciągniętych w celu sfinansowania budowy środków trwałych płacone po zakończeniu budowy, są kwalifikowane jako koszty finansowe.
W praktyce budowa środka trwałego może być wykonana systemem zleconym, czyli przez obce jednostki lub systemem gospodarczym, tj. we własnym zakresie.
W zależności od uzyskanych efektów środki trwałe w budowie dzieli się na:
1) zwiększające wartość środków trwałych,
2) bez efektu gospodarczego, odpisywane jako pozostałe koszty operacyjne.
Ustawa o rachunkowości (art. 3 ust. 1 pkt 14), definiuje wartości niematerialne i prawne jako nabyte przez jednostkę, zaliczane do aktywów trwałych, prawa majątkowe, spełniające równocześnie następujące warunki:
• nadające się do gospodarczego wykorzystania,
• przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż jeden rok,
• przeznaczone do używania na potrzeby jednostki.
Przez nabycie praw majątkowych należy rozumieć; zakup lub otrzymanie danego prawa majątkowego jako aport lub nieodpłatnie, np. w formie darowizny (na podstawie stosownej umowy między stronami).
70