I. Przeprowadzić kalkulację kosztów wytworzenia 1 tony każdego produktu przyjmując do rozliczenia kosztów wspólnych współczynniki technologiczne określające stopień partycypowania wytwarzanych produktów w wartości zużytego surowca.
II. Przeprowadzić kalkulację kosztu wytworzenia 1 tony produktu głównego metodą odjemną w oparciu
0 ceny zbytu.
Rozwiązanie:
I. Kalkulacja kosztu jednostkowego 1 tony produktów przy zastosowaniu współczynników określających stopień partycypowania wytwarzanych produktów w wartości zużytego surowca: Ustalenie jednostek przeliczeniowych:
1 000 ton produktu A x 0,8 = 800 250 ton produktu B x 0,1 = 25 200 ton produktu C x 0,05= 10 150 ton produktu D x 0,03= 4,5
Razem 839,5 Rozliczenie kosztów wspólnych:
4197500,-: 839,5 = 5000,-
Obliczenie kosztu jednostkowego poszczególnych produktów: produkt A (800 x 5.000,- + IO0T0OO,-) : 1.000 = 4.100,-produkt B (25 x 5.000,- + 1.000,-) : 250 = 504,-produkt C (10 x 5.000,- + 2.000,-): 200 = 260,-produkt D (4,5 x 5.000,- + 7.500,-) : 150 = 200,-
II. Kalkulacja kosztu jednostkowego tony produktu głównego metodą odjemną w oparciu o ceny zbytu:
Ustalenie wartości produktów ubocznych: produkt B : 250 x 530,- = 32.500,-produkt C: 200 x 290,- = 58.000,-produkt D: 150x250.-= 37.500,-razem 228.000,-
Obliczenie kosztu jednostkowego produktu A: koszty wspólne 4.197.500,-
koszty poszczególnych produktów + 110.500,-
wartość produktów ubocznych - 228.000.-
4.080.000,-
koszt produktu A = 4.080.000,-: 1.000 = 4.080,-
Kalkulacja doliczeniowa ma zastosowanie przy ustalaniu jednostkowych kosztów wytworzenia produktów o szerokim asortymencie, przy produkcji jednostkowej i małoseryjnej. Chodzi przy tym o takie produkty, które charakteryzują się znaczną odmiennością technologii wytwarzania, wykorzystywanych surowców i organizacji procesu produkcyjnego. Takie zróżnicowanie powoduje konieczność odrębnego kalkulowania każdego obiektu kalkulacji, a w ramach tych obiektów dla wyróżnionych jednostek kalkulacyjnych.
Podstawą kalkulacji doliczeniowej jest grupowanie kosztów wytworzenia produktów ze względu na możliwość ich przyporządkowania obiektom kalkulacji, tzn. z podziałem na koszty bezpośrednie i koszty pośrednie.
Tok postępowania przy kalkulacji doliczeniowej jest następujący:
1) koszty bezpośrednie związane z wytwarzaniem odrębnych obiektów kalkulacyjnych na podstawie dokumentów źródłowych odnoszone są na poszczególne wyroby, produkty, usługi,
197