SDC12900

I. 3. Tradycja j

I. 3. Tradycja periodyzacji dziejów języka polskiego

1.3. A. Wprowadzenie — czym jest i czemu służy periodyzacja?

Niniejszy rozdział jest poświęcony prześledzeniu istniejących periodyzad dziejów języka polskiego. Poprzez periodyzacje ujawnia się wyraziście zmis ny historycznie sposób rozumienia zakresu i celów dyscypliny naukowej. ciwy przegląd zostanie poprzedzony rozważaniami o istocie i przeznaczeń periodyzacji.

Głównymi procedurami stosowanymi w naukowym myśleniu są uogół nianie i klasyfikacja. Uogólnianie polega na formułowaniu sądu Ir rarchicznie wyższego nad sądami szczegółowymi, abstrahującego od ł» kretnych faktów czy zdarzeń, ale prawdziwego w stosunku do nich i dopnę czającego przywoływanie takich czy innych jednostkowych faktów lub ab rżeń na zasadzie przykładu. Natomiast klasyfikacja jest porządkowaniem a czy lub pojęć o rzeczach według wybranych kryteriów, tj. właściwości łączący rzeczy lub pojęcia w klasy rzeczy lub pojęć. Tak uporządkowanym, ljp> grupowanym obiektom przypisuje się zazwyczaj symbolizujące je nazwy: ną częściej są to uogólniające znaki słowne wskazujące na wspólną whucńo obiektów tworzących grupę - ale niekiedy są to oznaczenia językowo asen* tyczne (litery, cyfry, liczby itp.). Poprzez użycie symbolu można przywohćrń klasę rzeczy lub pojęć bez konieczności wyliczania wszystkich elcmentt*¹ tworzących⁶⁹.

Periodyzacja jest połączeniem obydwu tych procedur myślowych. Jesltt syfikacją, ponieważ porządkuje myślowo fakty i zdarzenia, które wystfP? w procesie historycznym i które charakteryzują się zbliżonymi (rzadko «ł*

Por. W. Tatarkiewicz, Owa udania periodyzacji. w: MorabwSć i spoieczeristm ttP jubileuszowa dta Marii Osiowskiej, rei. M. Oficraka i M. Dietl. Warszawa 196% pat.ui* powiędnie hada w Malej Encyklopedii Logiki. Wrocław 1970.

tycznymi) wfe sie i przestrz procesu hista czasowe na j nych, czyli ol fazy itp. Naje czasowym ten daną sekwent takie lub itiht streszczające, konwencjonal z obawy, że il do pozaklasyf Periodyzacja i zwraca uwag

0    przeszłości i torycznego są tywne i dlateg podokresem.

Jakkolwiel fikacji, to zara dur. Ze wzglę periodyzacja n

a)    służy do

1    zdarzeniach | miętać i odtwo

b)    dostarcz szczegółowych

c)    pozwala niać wyniki pos

Z periodyzi w zasadzie do a językowej przes obrazić sobie p pcriodyzacyjnyc chronicznego pi ułatwia zarówne to takich eJenret srrzeni, interprcl pomiędzy poszc. przedstawiciele i sługują się pcrioc