SDC12900

/. 3. Tradycja \

I. 3. Tradycja periodyzacji dziejów języka polskiego

1.3. A. Wprowadzenie — czym jest i czemu służy periodyzacja?

Niniejszy rozdział jest poświęcony prześledzeniu istniejących periody® dziejów języka polskiego. Poprzez periodyzacje ujawnia się wyraziście mb ny historycznie sposób rozumienia zakresu i celów dyscypliny naukowej. \Vfci ciwy przegląd zostanie poprzedzony rozważaniami o istocie i przeznaczaj periodyzacji.

Głównymi procedurami stosowanymi w naukowym myśleniu są uogólnianie i klasyfikacja. Uogólnianie polega na formułowaniu sądu & rarchicznie wyższego nad sądami szczegółowymi, abstrahującego od h* kretnych faktów czy zdarzeń, ale prawdziwego w stosunku do nich i dopaś czającego przywoływanie takich czy innych jednostkowych faktów lub A rżeń na zasadzie przykładu. Natomiast klasyfikacja jest porządkowaniem a czy lub pojęć o rzeczach według wybranych kryteriów, tj. właściwości lącząąd rzeczy lub pojęcia w Idasy rzeczy lub pojęć. Tak uporządkowanym, tj p> grupowanym obiektom przypisuje się zazwyczaj symbolizujące je nazwy; ną częściej są to uogólniające znaki słowne wskazujące na wspólną wlaściw obiektów tworzących grupę - ale niekiedy są to oznaczenia językowo asen* tyczne (litery, cyfry, liczby itp.). Poprzez użycie symbolu można przywołać rd klasę rzeczy lub pojęć bez konieczności wyliczania wszystkich elcmcnli*¹ tworzących⁶⁹.

Periodyzacja jest połączeniem obydwu tych procedur myślowych. Jeatt syfikacją, ponieważ porządkuje myślowo fakty i zdarzenia, które wystffł w procesie historycznym i które charakteryzują się zbliżonymi (rzadko id*

^m Por. W. Tatarkiewicz, Owa wdania ‘periodyzacji, w: Moralność i spoUczeristm ttP JubUeiuzowa dla Marii Ommaktej. red. M. Oficraka i M. Dicll, Warazawa 1969; por id * powiędnie ha«ta w Malej Encyklopedii Logiki. Wrocław 1970.

tycznymi) wt< się i przestrz procesu histo czasowe na j nych, czyli ol fazy itp. Naje czasowym ten daną sekwent takie lub inni streszczające,

konwencjon a! z obawy, że i dopozaklasyf Periodyzacja i zwraca uwag

0    przeszłości! totycznego są tywne i dlatcg podokresem.

Jakkolwiel fikacji, to zara dur. Ze wzglę periodyzacja n

a)    służy do

1    zdarzeniach | miętać i odtwo

b)    dostarcz szczegółowych

c)    pozwala niać wyniki pos

Z periodyzi w zasadzie do a językowej przes obrazić sobie p periodyzacyjnyc chronicznego pi ułatwia znrówne to takich elcmer srrzeni, intcrprcl pomiędzy poszc. przedstawiciele i sługują się pcrioc