SDC12919

85

/ j Tradycja peHodyzacjt dziejów języka polskiego

C. Doba powolnego upadku Języka literackiego (od połowy XVII do połowy XVIII w.)

D Doba odrodzenia języka literackiego (od potowy XVIII w. do połowy XIX w.)

E. Doba najnowsza {..od romantyków do czatdw najnowszych").

W odniesieniu do czaaów najdawniejszych przedmiotem periodyzacji

•    ramach określania miejsca jeżyka polskiego wśród innych języków są zmiany ja tyczne omawiane w połączeniu z konfiguracją terytorialną. Początek doby odrębnie polskiej jest przez Lehra-Spławińsfcicgo ściśle łączony z początkami państwowości. Fundamcntalnośd tego faktu jest przez autora podkreślana w wykładzie bardzo dobitnie — z użyciem jednoznacznego argumentu. Ze ple-miofia I związki plemienne, które nie utworzyły własnych państw, nte zdołały obronić swych terytoriów i z upływem czasu wyginęły, wymarły też ich narzecza. Dzieło Lehra powstało podczas wojny, kiedy to autor musiał ukrywać ssę. Chocza* był on i tak przekonanym „pańsłwowcc m~. to przecież ciężkie przejęta wojenne musiały potęgować jego myślenie pedagogiczno-narodowe. Jest dość charakterystyczne dla polonistycznego dziejopisarstwa językoznawczego, ic treści p< ilagogir i~ni i n irorlim i w wykładach nasilały się w czasach dla narodu bardzo ciężkich i ulegały albo wytonowanru, albo wręcz były pomijane (op. Baudouin de Gourtenay i Słoński) w czasach, kiedy się zmniejszało lub znikało poczucie zagrożenia bytu narodowego i państwowego. Warto

•    tym wiedzieć, bo zarzuca się niekiedy nauce polskiej skłonności nacjonalistyczne - na ogół myląc patriotyzm z nacjonalizmem. Swym dydaktyzmem przypomina Język polski Lehra BrOcfcnerowafcic Dzieje języka polskiego. Róż-sacs polega na eksponowaniu treści emocjonalnych przez Brucknera, a racjonalnych u Lehra.

Przedmiotem periodyzacji doby samodzielności językowej polskiej jest język literacki rozumiany jako język narodowy piśmiennictwa (także, lecz nie tylko artystyczny). Odrywa zatem Lchr-Spławiński periodyzację języka od perio-dyzacji rozwoju grafii i nawiązuje do wzoru Brucknera. Są też pewne analogie do traktowania czasów najnowszych przez S. Słońskiego, choć różnica jakości wypada na korzyść Języka polskiego. Widoczne jest jednak, że Lehr-Spła-■ukU stara się    pertodyzowania, prawdopodobnie dla wyeksponowa

nia Baudouinowskiej tezy. że same dzieje są procesem ciągłym i cezur w nich aie ma.