skanuj0019 5

Bilans cieplny 241

Jeżeli powierzchnię pokrywają rośliny, to nawet w warunkach naturalnej wilgotności w suchym klimacie Ałma-Aty aż 50% energii salda promieniowania wykorzystywane jest na parowanie. Procent ten rośnie do ponad 70% w półsuchym klimacie Saragossy. do prawie 80% w Turwi, Kursku i Munchcbergu oraz do około 90% w Cessiercs.

Wprowadzenie nawodnienia powoduje skok wartości LE/Rn do ponad 1 we wszystkich miejscowościach. Oznacza to, że \vc wszystkich klimatach, jeżeli tylko jest dostateczny zapas wody na parowanie, rośliny wykorzystują całą dostępną energię na parowanie.

Na rysunku 15.12. przedstawiony jest właśnie ten synergiezny wpływ rośliny i wody na strumień utajonego ciepła parowania. Na osi odciętych naniesione są wartości wskaźnika WI, charakteryzującego miejscowość pod względem stopnia

5.5 5

4.5

X k3 *			. I__L. I I
			I F/Rn (pele, naturalna wilgotność) k1 = --, LE/Rn (gleba bez roślin) LEyRn (pole nawadniane) LE/Rn (pole, naturalna wilgotność) LE/Rn (pole nawadniane) LE/Rn (gleba bez roślin)
			k1 = 1,6 exp{-5.0 vv1)+1.3; r = 0,9918 k2= 4,0 exp(-6.0 w1)+1.4, r-0.9942 k3 = 15,0 exp(-7,2 w1)+2.0; r - 0,9985
		X				W1=P-L/Rn
k2 ■
					X	X *	X
k1 ^+		U +			■	■ ■
A		2			+ K	+ + T M	W c

k 6

4

3.5 3

2.5 2

1.5 1

0.10    0,20    0.30    0.40    0.50    0.60    0,70    0.80

W1

Rys. 15.12. Zależność od warunków klimatycznych (wskaźnik WI) stopnia zwiększenia wykorzystania energii słonecznej nu parowanie (k) przez wprowadzenie zmian w warunkach fizycznych ekosystemu: kl - pola uprawnego nawadnianego w stosunku do pola bez roślinności, k2 - pola uprawnego nawadnianego w stosunku do pola uprawnego nie nawadnianego, k3 nawadnianego pola uprawnego w stosunku do pola bez roślinności. P - suma opadów atmosferycznych w okresie wegetacji (mm), L - utajone ciepło parowania (2,5 MJ • m'^J mm¹), Rn - saldo promieniowania w okresie wegetacyjnym (MJ • m ²)