skanuj0024 4

246

Bilans cieplny

W pierwszym przypadku bardzo wysokie wartości cwapotranspiracji potencjalnej (898 mm) wymuszają intensywne parowanie (UTR wynosi 503 mm). W sytuacji z zadrzewienia mi RTF spada do wartości około 600 mm. co pozwoliło zaoszczędzić 40 mm wody. A to już jest taka ilość, która pokrywa zapotrzebowanie na wodę upraw rolniezych przez 2 tygodnie.

Tabela 15.14. Wpływ adwekcji na pobieranie wody przez zadrzewienie i lakę

Sytuacja	Składniki bilansu cieplnego W-m^2				Ekosystem	Ts°C	dt°C	hs	ETR mm	ETR/I|	liTR/l?
	Rn	Lb	S	G
	1(K)	-165	67	-2	zadrzewienie	18,9	0.3	0.094	5.8	0,56	2,15
Adwekcja		-106	12	-5	łąka	19.1	0.2	0.024	3.8	0.37	1.41
	50	-71	22	-1	zadrzewienie	17.5	0,1	0,093	2,5	0.24	0.93
		-57	10	-2	łąka	17,7	0.1	0.024	2.0	0.19	0.74
	100	-105	7	-2	zadrzewienie	18.9	0,05	0.056	3.7	0.36	1.37
Brak		-97	2	-5	łąka	19.1	0.05	0,016	3,4	0.33	1.26
adwekcji	50	-50	1	-1	zadrzewienie	17.5	0.01	0.056	1.8	0.17	0.67
		-48	1	.2	łąka	17.7	0.01	0.016	1.7	0.16	0.63

Rn - saldo promieniowania. LL - utajone ciepło ewapołranspiracji. S - ciepło odczuwalne. G - wymiana ciepła z glebą. Ts - temperatura powierzchni, dl - pionowy gradient temperatury, lis - turbulencyjny współczynnik wymiany energii. L I R - ewapotranspiracja rzeczywista, li - strumień wody gruntowej w warunkach silnego nachylenia stoku. I₃ strumień wody gruntowej w warunkach małego nachylenia stoku

Takie silne parowanie zadrzewień otaczających zbiornik wodny, wpływa na bilans cieplny środowiska i może skutecznie kontrolować dopływ wody do stawu. W tabeli 15.1-1. podano przykład wpływu struktury bilansu cieplnego na strumień par\^; wodnej płynący z wody gruntowej do atmosfery przez zadrzewienie i łąkę otaczające zbiornik śródpolny. W przypadku adwekcji i silnego promieniowania zadrzewienie transpirowało ponad 2 razy więcej wody niż płynęło do stawku z terenu o małym nachyleniu. Przy silnym nachyleniu stoku zadrzewienie wyczerpywało ponad połowę strumienia wody gruntowej płynącego do stawu. W dzień pochmurny efekt redukcji strumienia wody płynącego gruntem do stawu przez zadrzewienie jest znacznie mniejszy.

Zrozumienie związków pomiędzy bilansem wodnym i bilansem cieplnym w krajobrazie, jak również wpływu szaty roślinnej na kształtowanie tych bilansów jest podstawą do opracowania dobrej strategii gospodarki wodnej na obszarach rolniczych. A jest to bardzo ważne w Polsce, a szczególnie w Wielkopolsce, która, jak pamiętamy z części III. cierpi na niedobory wody.