skanuj0102 (Kopiowanie)

Głównym składnikiem ściany pęcherzyka jest gęsta sieć naczyń włosowaty oplecionych włóknami kratkowymi. Pozostałe przestrzenie w ocz’: sieci wypełnia tkanka łączna, zawierająca głównie histiocyty oraz włó sprężyste, biegnące w bezpostaciowej istocie podstawowej. Ważnym skła Idem ściany pęcherzyka jest nabłonek oddechowy, który tworzy cie: błonkę, przez którą odbywa się wymiana gazowa między krwią sieci nad włosowatych a powietrzem oddechowym, znajdującym się w pęcherzy. Naczynia płuc składają się z tętnic i żył płucnych. Tętnice prowa krew z prawej komory do płuc, natomiast utlenowana krew z płuc j odprowadzana przez żyły płucne do lewego przedsionka. Naczynia chłoń wyprowadzające chłonkę z płuc, leżą wraz z węzłami chłonnymi wz^J drzewa oskrzelowo-tchawiczego.

Ryc. 9.46. Schemat budowy zra? płucnych: 1 — gałęzie tętnicy i płucnych, 2 — przewód pęcherzyk-3 — woreczek pęcherzykowy, 4 — z-pierwotny, 5 — zrąb lącznotka '

6 — pęcherzyk

Tchawica i oskrzela odgrywają ważną rolę w fizjologii i patologii narzą' oddechowego. Ich głównym zadaniem jest przewodzenie powietrza ora^ usuwanie wytworzonej wydzieliny, zawierającej różne zanieczyszczeń' z powietrza oraz drobnoustroje. W wydalaniu wydzieliny oskrzelom’ współdziałają periodyczne skurcze oskrzeli oraz odruch kaszlowy.

Dyfuzja gazów oddechowych przez barierę pęcherzykowo-włośniczkowi łączy płuca i układ sercowo-naczyniowy w jeden system transportu tlenu? Warunkiem optymalnej zdolności dyfuzyjnej jest odpowiednia różni—¹ ciśnienia tlenu i dwutlenku węgla między powietrzem pęcherzykowym a żylną: krwią płucnych naczyń włosowatych. Tlen stale dyfunduje do krwi z powietrza pęcherzykowego, dwutlenek węgla zaś jest wydalany z krwi doi pęcherzyków płucnych. Proces ten jest uwarunkowany prawidłową wentyla f cją i odpowiednią objętością krwi przepływającej przez naczynia włosowa* płuc. W warunkach fizjologicznych proces oddychania utrzymuje na sta' ¹ poziomie wysycenie hemoglobiny tlenem wynoszące 96-97%.

Zaburzenia czynnościowe i anatomiczne drzewa oskrzelowego i tchawicy pozostają w ścisłym związku ze zmianami patologicznymi w miąższi płuc.

Do najczęstszych zmian chorobowych tchawicy i oskrzeli należą stany zapalne ostre i przewlekłe wywołane przez czynniki bakteryjne, wirusowe, • grzybicze, uczulające, fizyczne i chemiczne (zapalenia oskrzeli, zapalenia 202 Zarys biofarmacji

płuc, gruźlica, dychawica oskrzelowa, choroby zawodowe płuc, np. pylica). Również przyczyną stanów patologicznych płuc mogą być schorzenia układu krążenia (przewlekła i ostra niewydolność lewokomorowa).

■ 9.7.2. Biofarmaceutyczne aspekty postaci leku do wziewów

I Substancje lecznicze mogą być wprowadzone do dróg oddechowych w po-I staci par (wytworzonych przez ogrzewanie lub przepuszczanie pary wodnej),

I dość dokładnie rozpylonych odpowiednimi urządzeniami (nebulizatory, atomizery, opakowania aerozolowe), cieczy lub proszków.

' Tą drogą podania można uzyskać działanie miejscowe (dezynfekujące, przeciwzapalne, rozkurczające) lub _ogólne (znieczulenie ogólne wzie-wne).

Błony śluzowe dróg oddechowych o łącznej powierzchni do 100 m²,

[ o niewielkiej grubości oraz ze znacznie rozbudowanym systemem naczyń włosowatych, zapewniają dobre warunki wchłaniania przez dyfuzję bierną | substancji leczniczych. Wziew zapewnia szybkie wystąpienie oraz duże nasilenie działania, lecz działanie to jest zazwyczaj krótkotrwałe.

Zarówno gazy (podtlenek azotu), jak i ciecze o niskiej temperaturze wrzenia (eter etylowy, halotan) w mieszaninie z tlenem lub powietrzem stosowane są dla uzyskania znieczulenia ogólnego. Szybkość wchłaniania [ i wydalania wziewnego leku do znieczulenia ogólnego jest uzależniona od .jego stężenia w powietrzni we krwi oraz od stopnia dystrybucji w tkankach.

0    ile różnica stężenia we wdychanym powietrzu i we krwi jest duża, tym szybciej występuje, lecz także ustępuje znieczulenie ogólne. Niezbędna do wywołania tego znieczulenia ilość leku wziewnego jest uzależniona

od jego współczynnika podziału krew/powietrze. (jazowe.leki do znieczulenia    jfc

I ogólnego trudno rozpuszczają się we krwi, dlatego też muszą być podawane I w .dużych stężeniach (70-75% z dodatkiem 20% tlenu), lecz z chwilą zaprzestania ich podawania wydalane są z organizmu bardzo szybko i znieczulenie ustępuje szybko.

Lotne ciecze (np. halotan) pozwalają na uzyskanie znieczulenia ogólnego przy mniejszych stężeniach (od 5%)» gdyż posiadają ^większy współczynnik podziału krew/powietrze.

Decydujące znaczenie dla głębokości wnikania substancji ma stopień jej rozdrobnienia. Dla wniknięcia dⁿ p^hl(~ w celu uzyskania działania ogólnego

niezbędne jest rozpylenie cząstek do wielkości O^-T^Lim Cząstki ^(Lpm------

osiągają.oskrzeliki (o świetle 0,2-0,3 mm), natomiast < 2 pm docierają_dQ_ przewodów, pęcherzykowych i pęcherzyków (o świetle‘0,1 mm). Cząstki 10-50 |xm osiadają już w górnych odcinkach dróg oddechowych, w gardle

1    na błonie śluzowej jamy nosowej.

Stopień rozpylenia oraz jednolitość rozpylonych cząstek zależą od typu urządzenia rozpylającego. Rozpylanie uzyskuje się ^rumieniem pary wodnej (waporyzatory), strumieniem powietrza pod ciśniemem (inhalatory ręczne z gruszką gumowąTub podłączone do kompresora), za pomocą ultradźwięków

Pozanaczyniowe podawanie leków 203