skanuj0111 (Kopiowanie)

ków przeciwpadaczkowych, przeciwbakteryjnych, przeciwdychawicz i przeciwskurczowych.

4.    Zmniejszenie działań niepożądanych, a nawet toksycznych leku pr unikanie chwilowych, występujących bezpośrednio po podaniu, zbyt d żych stężeń w organizmie — w przypadku podania doustnego zmniejs^--objawów podrażnienia błon śluzowych wywołanego dużym miejscor stężeniem substancji leczniczej.

5.    Uzyskanie wyrównanego działania farmakologicznego nawet dla su) stancji o krótkim biologicznym okresie półtrwania, dzięki zapewni^-jednakowego stężenia we krwi przez dłuższy czas.

6.    Zmniejszenie sumarycznej ilości substancji leczniczej niezbę do przeprowadzenia leczenia, dzięki likwidacji okresowych zawyżony stężeń.

Istnieją jednak okoliczności ograniczające możliwość sporządzania staci leku o przedłużonym działaniu:

1.    Jeżeli substancja lecznicza jest bardzo powoli wydalana z organizm to zachodzi obawa jej kumulacji. W praktyce postacie o przedłużona działaniu sporządza się tylko z substancji o biologicznym okresie półr* nia 2-6 h.

2.    Z substancji leczniczych wykazujących niewielkie różnice mię dawką leczniczą a toksyczną nie należy sporządzać postaci o przedlużoir działaniu, gdyż niebezpieczeństwo wystąpienia objawów toksycznych mo: się zwiększyć pod wpływem osobniczych różnic w szybkości wchłania^-: metabolizowania i wydalania.

3.    W przypadku wystąpienia objawów zatrucia lub nietolerancji po po3 daniu postaci leku o przedłużonym działaniu trudno jest usunąć te objawy przez przerwanie podawania leku.

4.    Jeżeli substancja lecznicza jest źle wchłaniana z przewodu pokarm^-wego, to zachodzi niebezpieczeństwo zbyt słabego działania lub jego brak

5.    Działanie leku w znacznie większym stopniu niż w przypadku ,.żw kłych” postaci leku jest uzależnione od wielu czynników fizjologiczny^-jak szybkość opróżniania żołądka, odczyn lub obecność enzymów w p— wodzie pokarmowym itp.

6.    Substanq'om leczniczym, których dawka jednorazowa przekra 500 mg, względy technologiczne często uniemożliwiają nadanie pos*

0    przedłużonym działaniu.

1    Leki o przedłużonym działaniu można uzyskać:

I. Drogą zmian właściwości farmakokinetycznych substancji leczni^-

przez oddziaływanie czynnikami farmakologicznymi, jak:

a.    Zahamowanie wchłaniania (dodatek substancji zwężających nacz~ krwionośne opóźnia wchłanianie leków miejscowo znieczulających z miejsca wstrzyknięcia).

b.    Zahamowanie metabolizmu (np. podanie inhibitora cholinoesterazy).

c.    Zahamowanie wydalania, głównie przez nerki (równoczesne podanie substancji leczniczej konkurencyjnie hamującej wydalanie nerkowe, np. probenecyd i penicylina).

220    Żary i biofarmacji

II.    Przez wprowadzenie do cząsteczki substancji leczniczej grup zwiększających stopień wiązania z białkiem osocza (np. sulfonamidów o przedłużonym działaniu, jak sulfadimetoksyna wiążąca się w ok. 90%) przedłuża się czas jej przebywania w organizmie.

III.    Najczęściej przedłużenie działania uzyskuje się spowalniając uwalnianie substancji leczniczej z postaci leku, przez co po jednorazowym podaniu leku przedłuża się czas jej dyfuzji do krążenia ogólnego niezależnie od szybkości wchłaniania. Uzyskać to można zmniejszając rozpuszczalność substancji, np. przez chemiczną modyfikację cząsteczki, jak wytworzenie trudno rozpuszczalnych soli (penicylina prokainowa), estrów (hormonów steroidowych np. enantan testosteronu), kompleksów (alkaloidy, leki prze-ciwhistaminowe, amfetamina z taniną), zwiększenie masy cząsteczki (insulina protaminowo-cynkowa). Również wiązanie substancji leczniczych o właściwościach elektrolitów na jonitach (alkaloidy na kationitach, a pochodne kwasów, np. barbiturany, na amonitach) opóźnia uwalnianie w organizmie.

IV.    Spowolnienie uwalniania zapewnia również zastosowanie odpowiedniego procesu technologicznego związanego z wytwarzaniem postaci leku.

a.    Dobór rozpuszczalnika przez zastąpienie roztworu wodnego olejowym, z którego powoli uwalnia się substancja lecznicza. Z chwilą użycia w odniesieniu do substancji trudno rozpuszczalnych w wodzie glikolu propylenowego lub polioksyetylenowego jako rozpuszczalnika po wstrzyknięciu domięśniowym substancja na skutek rozcieńczenia roztworu wodą wytrąca się w postaci mikrokryształów.

b.    Zmiana lepkości roztworu prźez dodanie substancji zwiększających lepkość (cukier, metyloceluloza, poliwinylopirolidon (PVP) do roztworów wodnych, monostearynian glinu w roztworach olejowych) opóźnia uwalnianie substancji leczniczej.

c.    Wytworzenie zawiesiny zamiast roztworu, często przy zastosowaniu trudno rozpuszczalnych połączeń, zmianę rozpuszczalnika, zaadsorbcwanie na nierozpuszczalnym nośniku (anatoksyny błonicza lub tężcowa zaadsor-bowane na fosforanie glinowym lub wodorotlenku glinowym).

d.    Specjalna obróbka substancji leczniczej: powlekanie, inkorporewanie oraz dodanie odpowiednich substancji pomocniczych, opóźniających uwalnianie.

Postacie leku o przedłużonym działaniu zawierają wielokrotną dawkę w porównaniu do postaci „zwykłych”. Z postaci do podawania pozajelitowego przykładem mogą być: Mirenil (wodny roztwór dwuchlorowodorku flufenazyny) 1 mg/ml, Mirenil prolongatum (olejowy roztwór kaprynianu flufenazyny) 25 mg/ml, Testostcronum propionicum (roztwór olejowy) 10 lub 25 mg/ml, natomiast Testosteronum prolongatum (olejowy roztwór heptonianu zwanego też enantanem testosteronu) 100 mg/ml.

Spośród postaci doustnych: tabletki Phenformin zawierają 15 mg, podczas gdy Phenformin prolongatum 30 mg fenforminy, Sadamin zawiera 150 mg nikotynami du ksantynolu, zaś Sadamin prolongatum 500 mg