Skan8

wykrycie nieprawidłowości w rozwoju organizmu i wyselekcjonowanie tych osób,

(których konieczne jest poddanie szerszej diagnozie. Wszelkie odchylenia od normy mogą być przejawem niezidentyfikowanych chorób, zaburzeń lub wad, które należy poddać specjalistycznym badaniom i w razie potrzeby leczeniu.

Pierwsze badania przesiewowe (skrrningow'e) prowadzi się u noworodków w celu wykrycia dzieci z podejrzeniami występowania wrodzonej niedoczynności tarczycy i fenyloketonurii. Są to choroby uwarunkowane genetycznie, których jedynie natychmiastowe wykrycie i podjęcie leczenia zapobiega nieodwracalnemu uszkodzeniu ośrodkowego układu nerwowego. Choroby te nie dają wyraźnych oznak w pierwszych dniach życia. Jedyną metodą wykrycia ich są testy przesiewowe polegające na pobraniu krwi noworodka w 73 godzinie życia i poddaniu jej badaniu lia stężenie hormonu TSH i fenyloalaniny.

Przyczyn^ wrodzonej niedoczynnbści tarczycy jest niedorozwój gruczołu tarczowego i niedobór hormonów przez niego wydzielanych, które są odpowiedzialne za prawidłowy rozwój mózgu. Ich niedobór powoduje trwałe upośledzenie umysłowe dziecka. Jedynie leczenie podjęte w ciągu czterech pierwszych tygodni życia rhoże uchronić dziecko przez skutkami choroby.

Również w przypadku fenyloketonurii, czyli wrodzonej clioroby metabolicznej aminokwasów, konieczne jest natychmiastowe podjęcie działań. Odkładanie się w organizmie fenyloalaniny powoduje uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, które prowadzi do ciężkiego upośledzenia umysłowego.

W późniejszym wieku dzieci poddaje się różnym rodzajom badań przesiewowych, które opierają się na informacji statystycznej- ocenie wartości przeciętnych dla płci i wieku. Do metod oceny zjawiska tępa i rozwoju fizycznego należą tabele norm, siatki centylowe, wskaźniki proporcji, monogramy i ocena wieku biologicznego.

Testy przesiewowe u dzieci w wieku szkolnym prowadzone są na wszystkich etapach edukacji. W szkole podstawowej obejmują one badanie rozwoju fizycznego- wysokość i masa ciała, układu ruchu- w' tym bocżne skrzywienie kręgosłupa i zniekształcenie statycznych kończyn dolnych, badanie wzroku- ostrość widzćnia i zez, oraz orientacyjne badanie słuchu szeptem. W późniejszym wieku do tych badań dochodzi także badanie nadmiernej kifozy piersiowej i ciśnidnia tętniczego krwi.

. Istnieje również wiele innych przykładów' testów przesiewowych prowadzonych także u ludzi dorosłych. Rozważane jest między innymi wprowadzenie obowiązkowych testów na wirusa HIV u kobiet w ciąży. Prowadzenie tego typu badań pozawala na wyselekcjonowanie badanych z podejrzeniami zaburzeń rozwojowych, poddanie ich dalszej diagnozie i szybkie podjęcie leczenia, aby w' miarę rrlożliwości wyeliminować skutki chorób. Testy przęsiewowe usprawniają prowadzenie badań specjalistycznych, gdyż zmniejszają liczbę poddawanych im osób o te, u których wynik testu nie wykazał jakichkolwiek zaburzeń lub odchyleń od normy rozwojowej,]

Omówi zasady współpracy nauczyciela i pedagoga z pielęghiarką szkolną.

Moduł 5. Środowisko fizyczne i społeczne szkoły, a zdrowie uczniów i nauczycieli. Student:

Wyjaśni pojęcie "środowisko Jizycziie szkoły” jego składowe i wpływ na samopoczucie uczniów i nauczycieli.

Zapewnienie sprzyjających zdrowiu warunków środowiska nauczania wymaga wysiłku wszystkich osób związanych z funkcjonowaniem szkóły. O stworzeniu należytych warunków trzeba pamiętać w momencie projektow-an ia obiektu Jego budowy, urządzania i eksploatacji. Odpowiednie środow isko fizyczne szkoły pozytywnie oddziałuje nid tylko na zdrowie i bezpieczeństwo uczniów i nauczy cieli, ale rówroeż na ich samopoczucie, efektywność pracy, wzajemne kontakty i Współpracę.

Grupy składowe śrowiska fizycznego szkoły:

1.    budowa obiektu szkolnego.

-    odpowiedna konstrukcja, otoczenie i okolica, materiały budowlane

-    minimalne stężenia i natężenie czynników' szkodliwych w pomieszczeniach i okolicy

-    zaopatrzenie we wszystkie niezbędne instalacje i urządzenia

-    zapewnienie odpowiednich powierzchni do nauki (2,5 m2/ ucznia)

2.    mikroklimat pomieszczeń.

-    wentylacja (okna i wentylatory) i odpowiednie natężenie oświetlenia

-    utrzymanie czystości; dostęp do wody

-    instalacja grzewcza zapewniająca optymalną temperaturę

-    ochrona przfed hałasem

3.    stanowisko pracy ucznia

-    odpowiednio dobrane meble (kryteria dobrego dopasowania) z uwzględnieniem wzrostu dzieci, bezpiebzeństwa, odporności, funkcjonalności mebli

-    odpowiedni warsztat pracy przy komputerze

4.    praca ucznia w szkole

-    czas trwania lekcji zgodny z typowymi zmianami dyspozycji do pracy w poszczególnybh grupach wiekowych

-    liczba lekcji (dziennie, tygodniowo) i ich rozkład w dniu I■tygodniu

-    przerwy (normalne 10 min., dłuższa 20 min.)

5.    odpowiednie warunki dotyczące w'ydawania, sporządzania i spożywania posiłków w szkole

6. inne zasady związane z pracą i zmianami dyspozycji ócznia i nauczyciela.

Wymieni cechy prawidłowego mikroklimatu w szkole.

Utrzymanie bezpieczeństwa i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki w szkole jest niezwykle istotnaf sprawą, wpływa bowiem na efektywność i chęć do pracy/ nauki, zdrowie i samopoczucie uczniów i nauczycieli, Główne czynniki tworzące prawidłowy mikroklimat w szkole:

1.    zalecana wysokość budynku szkoły- do 3 pięter

2.    budynek wznoszony poza zasięgiem szkodliwego promieniowania, oddziaływań pól elektromagnetycznych, hałasu i drgań, nadmiernego zanieczyszczenia powietrza, wody i gleby itd.

3.    budynek zaopatrzony w wodę pitną, instalacje grzewcze, wentylacyjne, elektroenergetyczne, oświetloniowe.

4.    urządzenia techniczne zapewniające fukcjonowanie osobom niepełnosprawnym

5.    powierzchnia do nauki- 2,5 m2/ ucznia

6.    odpowiednie i bezpieczne schody i balustrady