spoiwa chemia 2 3

W wyniku wzrostu temperatury znaczna część wody odparowuje. W zależności od ilości wody użytej do gaszenia można otrzymać produkty o różnych właściwościach:

•    wapno suchogaszone — otrzymane przez gaszenie wapna palonego możliwie najmniejszą ilością wody; oprócz ilości wody wynikającej z równania j reakcji (stechiometrycznej), w procesie tym niezbędny jest pewien jej nad- j miar w związku z procesami odparowywania i adsorpcji wody;

•    ciasto wapienne — plastyczna mieszanina wodorotlenku wapnia i nasycone- £ go roztworu wodorotlenku wapnia w wodzie, otrzymana w wyniku gaszę- 1 nia wapna nadmiarem wody; wysoki stopień rozdrobnienia wodorotlenku I i otoczenie jego cząstek wodą zmniejszają siły tarcia wewnętrznego i na- | dają mieszaninie właściwości plastyczne;

•    mleko wapienne — koloidalna zawiesina wodorotlenku w wodzie powstała | w wyniku gaszenia wapna dużym nadmiarem wody lub przez rozcieńczenie I ciasta wapiennego.

i

Wiązanie i twardnienie zaprawy wapiennej

Spoiwo wapienne najczęściej jest stosowane do wytwarzania zapraw. Zaprawa wapienna powstaje przez wymieszanie spoiwa wapiennego z piaskiem i wodą. Wiązanie i twardnienie zaprawy spowodowane jest następującymi procesami:

•    odparowaniem wody i krystalizacją wodorotlenku wapnia; proces ten trwa do kilku godzin od wykonania zaprawy;

•    karbonatyzacją pod wpływem dwutlenku węgla i wilgoci:

Ca (OH )₂ + C0₂ ^H=° lCaC0₃ + H₂0

Karbonatyzacja jest procesem powolnym, trwającym nawet kilka lat. Zawarty w zaprawie piasek ułatwia wnikanie dwutlenku węgla i przyspiesza karbonaty-zację. Twardość i wytrzymałość zaprawy zależy od stopnia jej skarbonatyzo-wania oraz od wielkości powstających kryształów. Przyspieszenie reakcji przez zwiększenie stężenia dwutlenku węgla w powietrzu i/lub podwyższenie temperatury obniża wytrzymałość zaprawy, ponieważ powstające kryształy węglanu wapnia są wówczas mniejsze.

Wapno hydrauliczne

Obecność w skale wapiennej minerałów ilastych (glina) powoduje, że produkt wypalania zawiera oprócz tlenku wapnia (CaO) również krzemian dwu-wapniowy (2CaOSi0₂), glinian trójwapniowy (3Ca0Al₂0₃) i żelazian dwu-wapniowy (2CaO • Fe₂0₃). Jeśli zawartość gliny w surowcu przekracza 6%

70