str0082

kazywane przez wstęgę przyśrodkową, natomiast czucie bólu i temperatury oraz nieprecyzyjne czucie dotyku — szlakiem rdzeniowo--wzgórzowym. Informację z obszaru głowy przesyła wstęga nerwu trójdzielnego, a czucie trze wne i smak — włókna rozpoczynające się w jądrze obojnakim. Włókna tworzące te szlaki są w istocie aksonami neuronów czuciowych II rzędu. Na poziomie śródmózgowia aksony wchodzące w skład wszystkich powyższych dróg biegną blisko siebie i dochodzą do czuciowych jąder wzgórza. Wstęga przyśrodkowa rozpoczyna się w jądrze smukłym i klinowatym po przeciwległej stronie ciała, a szlak rdzeńiowo-wzgórzowy w rogach tylnych rdzenia kręgowego. Wstęga nerwu trójdzielnego bierze początek w rozległym jądrze czuciowym tegoż nerwu.

Wstęga boczna jest elementem drogi słuchowej i składa się z aksonów neuronów II i III rzędu, których ciała komórkowe znajdują się w jądrach ślimakowych mostu i jądrze górnym oliwki.

Twór (układ) siatkowaty ciągnie się przez cały pień mózgu. Dawniej sądzono, że dochodzą do niego impulsy z dróg swoistych, za pośrednictwem bocznic (kolateral) odchodzących od włókien przewodzących poszczególne rodzaje czucia. Obecnie uważa się, iż większość impulsów dochodzi do tworu siatkowatego bezpośrednio z rdzenia kręgowego, za pośrednictwem szlaku rdzeniowo-siatkowatego. Układ siatkowaty wywiera wpływ tonizujący na ośrodki podkorowe i korę mózgową. Dzięki temu oddziaływaniu układ nerwowy jest utrzymywany w stanie czuwania i gotowości do wykonywania właściwych mu czynności.

Według nomenklatury używanej w niektórych publikacjach amerykańskich, drogi swoiste są obejmowane wspólną nazwą układu wstęgowego, a układ siatkowaty jest nazywany układem poza wstęgo wym. Nazwa układu wstęgowego jest usprawiedliwiona obecnością dwu wstęg — przyśrodkowej i bocznej oraz wstęgi nerwu trójdzielnego, a także innych włókien o podobnej do wstęg organizacji i funkcji. Układ pozawstęgowy jest źródłem impulsacji nieswoistej, podtrzymującej przebieg procesów¹ swoistych w układzie nerwowym — czy to poznawczych, czy też uruchamiających zachowanie.

3.5.    Międzymózgowie

Międzymózgowie jest uważane za najbardziej do przodu wysuniętą część pnia mózgu. Składa się z nadwzgórza, zawzgórza, podwzgórza i nisko wzgórza.

3.5.1.    Nad wzgórze

Nad wzgórze stanowi grzbietową część międzywzgórza. Znajduje się z przodu blaszki czworaczej i składa się z szyszynki i trójkąta uzdeczek (rys. 33). Szyszynka jest gruczołem wewnętrznego wydzielania. Niekiedy badacze sądzą, że wydziela ona hormon adrenoglomerulotro-

82