3702671183

wodowych receptorów czucie wibracji, bólu i temperatury z mózgiem. Tak więc czucie wibracji kontrolowane jest przez trzy ośrodki układu nerwowego, a mianowicie i rdzeniowy_# wzgórzowy i korowy.

Szeroki zakree częstotliwości drgań wibracji jest wyczuwalny prziezdrowego człowieka. Największa wrażliwość przypada na częstotliwość od 200 do 400 Hz (56), co nożna wlęzać z faktem, że częstotliwość rezonansowa ciałek Vater Pacciniego wynosi około 400 Hz. Ciałka Pacciniego badane w tempera -turze pokojowej (21 - 26°C) reaguję na drgania sinusoidalne w zakresie 20 -400 Hz zoptynalnę odpowiedzlę w przedziale 150 - 200 Hz. Natomiast w temperaturze 37°C ciałka te reaguję na drgania w zakresie 40 - 1000 Hz, dajęc optynalnę odpowiedź dla 300 Hz (42, 57). Poszczególne części ciała wykazuję odmlennę wrażliwość wlbracyjnę. Ustalono, że najbardziej wreżliwe sę o-puszki palców, wargi, skóra stóp i brzucha (3, 67). Poznanie rozmieszczenia progów czucia wibracji na znaczenie praktyczne, ponieważ w strefach najbardziej niskich progów czucia wibracji wykrywa się najczęściej zmiany naczyniowe wywołane zawodowę ekspozycję na drgania mechaniczne (3).

Badania eksperymentalne i kliniczne wielu autorów (2, 21, 27, 39,45,48) wskazuję na możliwość wykorzystania badania czucia wibracji w diagnostyce zespołu wibracyjnego. Wykrycie najwcześniejszych objawów choroby i możliwość właściwej oceny stopnia ich nasilenia, maję istotne znaczenie w działalności profilaktycznej. Wiadomo bowiem, że zaawansowane objawy zespołu wibracyjnego charakteryzuje nieodwracalność w wielu przypadkach prowadzęca do Inwalidztwa (3, 11). Ootychczas stosowane sposoby psychofizyczne badania czucia wibracji można podzielić na dwie następujące grupy (43):

1.    badanie jakościowe, polegajęce na sprawdzeniu,czy badana osoba czuje drgania mechaniczne przekazywane na opuszki palców (metoda stroikowa)*

2.    badania ilościowe, polegajęce na wyznaczeniu progu czucia wibracji w o-pustkach palców będż dla określonej częstotliwości drgań, będź też w pewnym zakresie drgsń. Próg czucia wibracji można wyrażać ilościowo wielko-ścię bezwzględnych parametrów drgań (amplituda w mm, prędkość w cm/feek lub przyspieszenie w cm/sek ). Jeżeli określonę wsrtość któregoś perametru

bezwzględnego przyjmuje się za wartość odniesienia, to wielkość drgań.przy której jsst ono odczuwalne można wyrazić w jednostkach względnych,tj. w decybelach 1 wówczas będziemy mieć do czynienia z poziomem progu czucia wibracji.

Poziom progu czucia wibracji można wyrazić w dB wg zalmżności: gdzie: V_Q"- oznacza bezwzględnę progowę prędkość drgań Jako wartość odniesienia, a - oznacza innę stosownę prędkość drgań (41).

Mierniki służęce do oceny zaburzeń czucia wibracji coraz szerzej stosowane sę przez przemysłowę służbę zdrowia.

Pierwsze prototypowe urzędzenie tego typu zostało skonstruowane w 1965 r. P^rz®^z Zakład Usługowy Centralnego Instytutu Ochrony Pracy w Warszawie na za-

15