str0085

dla impulsów wysyłanych z nieswoistych jąder wzgórza do kory mózgowej. Podobną rolę odgrywają dwa ostatnie jądra — grzbietowe boczne i tylne boczne, przekazując impulsy z różnych jąder wzgórza do kory.

W części przyśrodkowej wzgórza dominuje wielkie skupisko neuronów tworzące jądro grzbietowe przyśrodkowe. Najważniejszą czynnością tego jądra jest przekazywanie impulsów pochodzących z innych jąder wzgórza i struktur układu limbicznego do przedniej części płata czołowego (czyli do tzw. okolicy przedczołowej).

Ostatnią grupę jąder wzgórza stanowią jądra tworzące nieswoisty układ wzgórza. Układ ten funkcjonalnie należy do układu siatkowatego, pośredniczy bowiem w przekazywaniu nieswoistych impulsów do kory mózgowej. W piśmiennictwie fizjologicznym nazywany jest także układem rekrutującym albo wzgórzowym układem rozlanej (rozsianej) projekcji.

Jądra układu nieswoistego są rozproszone w różnych miejscach wzgórza. Zaliczamy do nich:

1.    Zespól skupisk komórek wśród włókien blaszki rdzeniowej wewnętrznej, nazywanych jądrami śródbłaszkowymi. Największymi z tych jąder są: jądro przypęczkowe i jądro środkowe boczne.

2.    Jądra linii środkowej znajdujące się w najbardziej przyśrodkowej części wzgórza i w bryle pośredniej¹. Są to: jądro przykomorowe przednie i tylne, jądro czworoboczne i jądro łączące.

3.    Jądro środkowe, lepiej znane pod łacińską nazwą centrum medianum, tworzące duży kompleks komórkowy w tylnej części wzgórza. Jest to najważniejsza struktura układu nieswoistego o nieustalonej klasyfikacji. Różni autorzy zaliczają to jądro do jąder śródblaszko-wych, do jąder linii środkowej, bądź uważają je za odrębny zespól morfologiczno-funkcjo-nalny.

4.    Jądro siatkowate, znajdujące się w boczno-przedniej części wzgórza, w pobliżu torebki wewnętrznej.

Jak już mówiliśmy, z układem nieswoistym wzgórza współdziała jądro brzuszne przednie, pośrednicząc w przekazywaniu impulsów z tego układu do kory mózgowej.

3.5.3. Zawzgórze

Zawzgórze jest umieszczone z tyłu wzgórza i jest przez niektórych badaczy uważane za tylną część tej struktury. Składa się z ciał kolankowatych i poduszki (rys. 36). Rozróżniamy ciała kolankowate przyśrodkowe. należące do analizatora (układu) słuchowego, i ciała kolankowate boczne — podkorowy ośrodek wzroku. Ciała kolankowate są połączone za pomocą ramion czworaczych z wzgórkami czworaczymi śród-mózgowia. Ciała kolankowate boczne łączą się z wzgórkami przednimi. a przyśrodkowe — z wzgórkami tylnymi. Ramiona czworacze zawierają włókna nerwowe łączące obie struktury. I tak impulsy z narządu słuchu docierają najpierw do wzgórków czworaczych tylnych, gdzie biorą początek następne neurony, przewodzące te impulsy do ciał kolankowatych

85

1

Bryłą pośrednią nazywamy masę istoty szarej, przebiegającą przez światło komory trzeciej, łączącą oba wzgórza (prawe i lewe).