24
Rozdział 1
Kojnitrwii
W naszym przygotowaniu do życia społecznego znaczną rolę odgrywa edukacja, która przyczynia się do unifikacji procesu komunikowania. Owa unifikacja zachodzi już w pierwszych lalach edukacji. Dzięki niej elementy językowych potrzeb społecznych wplatane są w ewolucyjnie kształtowane umiejętności odczytywania sygnałów po za językowych, co w efekcie pozwala nam radzić sobie w życiu społecznym. Pojawienie się mediów powoduje spłaszczenie komunikacji. Warstwa intuicyjna zostaje znacznie ograniczona przy odcyfrowywaniu komunikatów, a tymczasem nasz mózg traktuje informacje tak, jakbyśmy mieli konwersację bezpośrednią. W konsekwencji pośrednik medialny skutecznie ogranicza odbiór warstwy kulturowej i w przestrzeni nieświadomej ją dezorganizuje. Język mediów charakteryzuje się innymi cechami, rządzi się też innymi zasadami. Występuje tu inna niż w języku naturalnym warstwa ukryta i warstwa sensu. To, co jest zrozumiałe przy bezpośredniej konwersacji, niekoniecznie daje się przełożyć na język mediów i odwrotnie. Dlatego świat wirtualny wymaga przygotowania człowieka poprzez edukację medialną. Ważnym działaniem jest tu nauka krytycznego od-cyfrowania znaków medialnych. Nabywanie takich umiejętności winno być wpisane w proces kształcenia, gdyż w przeciwnym razie naszej cywilizacji może grozić powrót do epoki niewolnictwa, w każdym razie jest to poważne zagrożenie dla demokracji.
Istotnymi cechami języka są: elastyczność i kreatywność. W zależności od zaistniałej sytuacji przy tych samych symbolach możemy wygenerować wiele znaczeń. Elastyczność języka sprzyja kreatywności poprzez to. że język zawierając system reguł i ograniczoną liczbę dźwięków, pozwala wytworzyć nieskończoną ilość słów. Słowotwórcza cecha języka pozwala konstruować nowe słowa, zdania, budować warunki do rozumienia wytworów materialnych, przyczyniając się do rozwoju cywilizacyjnego. Cecha kreatywności języka ma szczególne znaczenie w procesie dostosowania się człowieka do zmian zachodzących w kulturze społeczeństwa, a także w doprecyzowywaniu naszych myśli.
Przeprowadzony wywód wskazuje na wzrost znaczenia działań edukacyjnych, co więcej, oznacza zupełnie inny ich model. Edukacja oparta na komunikacji językowej wytworzonej w wyniku naturalnych procesów' jest odmienna od edukacji, w której występuje dodatkowy czynnik, jakim są media. Kluczem do takiej edukacji jest zrozumienie mechanizmów odbioru i przetwarzania informacji w trakcie rozwoju człowieka. Wspominany już Micha-el Tomascllo45 zwraca uwagę, że poza zrozumieniem intencji komunikacyj
,s Tomascllo 2002:141-142.
nych innych osób musimy jesa aktywnie posługiwać się nowo i przy analizie społecznego wymi tencji komunikacyjnych. Badan i Gluckmana* wskazują, że tyik komunikacyjne nadawcy. Dziec go intencyjnie, co pozwala mu u frowanie intencji przez dziecko i odbiorcą informacji, a tym sar łecznej. Ma to duże znaczenie d.
Dw
Analizując rolę języka w życiu c ięzyczność i naukę języków. Jal staje się pogląd o genetycznym p rają uzyskane z badań wyniki, s: językowych. Robert Plominr z nie trudności językowych u czk niu i pisaniu. Innym argumente. językowych częściej u bliźniąt j nych) aniżeli bliźniąt posiadając Warto w tym miejscu zwr dy’egoM (1988), który poddał ar tyków. Wynika z nich, że występ skroniowej. Wspomniany badać ta jest asymetryczna, większa po odwrotnie. Natomiast u dyslck) trii. Przytoczone wyniki badań bę taką podjął Norman Geshwii męskich w pogorszeniu rozwoji kowskiej*1 wyjaśnia to wolniejs?
Tomascllo, Cali I Gluckmana 19 47 Plomin 2001.
* Calaburda 1988.
** Geshwind 1986.
“Borkowska 1998:284.