Str

Natężona pojemność pterwszosekundowa - rcJI

W następnym okresie ckazato się. że ważnym elementem oceny była tu objętość. którą chory wydychał w pierwszej sekundzie forsowanego wydechu (FEV1) Wartość ta zależała zarówno cd pojemności płuc jak i stopnia ź.-.ęźeria cskKei (obturacjO. ktćra kjyia się za-ówno w oskrzelach wskutek skurczu lub nagromadlżenia wydzieliny (obturacja esic*:owcpecńadr.a). jak i samej wtctkeśei oskrzeli i ssnio płucne;, jak to bywa w rozedmie (obturacja płocnopochodna).

Pomiar FEV1 i PHF

W roku 196* prymitywnym aparatem który skonsumowaliśmy z morm bratem Leszkem. po raz pierwszy w Fc-iscs FEV1 zostało zapisane i cpisahe w czasopiśmie tekarsiom (3).

Szczytowy przepływ wydechowy

Na początku lat 60-t>ch ubiegłego wieku w VóeSoej Brytanii Wright t McKerrow skonstruo-wali proso/ aparat, tatry również oceniał cbturację. aie me ,m erząc cĄętcść wydmuchaną w ciągu pierwsze; sekundy forsowanego wydechu (FEV1), lecz największą wartość przepływu w ułamku tej sekundy (PEF peak erpiratoty flow szczytowy przepływ wydechowy). Również i tutaj mamy wraz z bratem coś do powiedzenia, ponieważ skonstruowaliśmy podobny co aparatu Wnghda WcKerroWa aparat, ocer .ego przydatność i opisa.: w pras-e medyczną (4) Tak wtęc p-er-wsze pomiary FEV1 i PEF wykonane w Polsce są związane z naszym nazwiskiem

Bardziej cercony jest pomiar FEV1 niz PEF. ponieważ ten drugi. u'.va2a się. 2e mierzy prze-pływy w dużych oskrzelach, a FEV1 .sęga niżej"

Zęby uzyskać objętość (FEV1) lub przepływ (PHF) w czasie, musi s.ę operować ckresCrą objętością powietrza pobraną do płuc. a następne wydychaną Wartości FEV1 i FE- będą więc niskie rów- ez w restrykcyjnych chorobach płuo. w ktćrych VC jest nska Dia określenia FEV1 wykorzystuje s.ę szybko wydychaną pojemność płuc. którą nazywamy natężoną - PUC Cbecn e pomiar wolno wyko-nywar.ego wydechu Skrzącego do pomiaru VC jest juz rzadko wykonywany, pcr.ewaz z te; wartości nie można oznaczyć FEV1 Wskaźnik FEV1%FVC

Dla oceny czy r.epraw-ccwa sptrometna ccema zmiany oOturacyjne czy tez restrykcyjne. konieczne ,est oKtzeme tego wskaźnika, zwanego Cawniej wskaźmicem nćereau W chorobach restrykcyjnych będzie eh podobny jak u csćb zdrowych (<7G%). ale wynika to z tego. ze FVC jest w tych przypadkach r.iska OOturaoję rozpoznaje się 'wówczas, kędy wskaźnik FEV1 /FVC jest m.r ejszy od 70ńś.wartość należnej.

Po 2diagr.azowan:u. ze mamy do czynienia z chorobą ©Kuracyjną cskrzeli posługujemy się w ocem.ę cynamiki choroby wartoSeami bezwzględnymi ca canego chorego: FEV1 lub PEF.

Omawiane wskaźniki spirometryczne oce-nają albo objętość płuc (lub z 'wykresu jej składowe) aioo pośrednio opory utrudniające przepływ powietrza w dużych oskrzelach. Więcej informac? dotyczące; główn e czynności droćnych cskzeli mczna uzyskać z równoczesnego zapisu natężonego przepływu powietrza i objętości, która on przenosi Krzywa przepływ objętość (w tym ME^:d

Każdy nowoczesny spirometr pozwala ma moZtrwcSć oznaczenia FEF oraz k5cj wskaźników informujących o przepływie w drobnych cskrzełac.n MEF (mac mai ęypłatc-y flow). a w zależności cd cyfr podanych obok 25, 50. 75 uwzględnia ilość powietrza ktćra pozostaje jeszcze do wytchnięcia Najczęściej ocenia się MEF50. co oznacza przepływ ca połowy rVC. W ocenę badania wyrek podaje się w % wartości należnej

Niejednokrotnie wteśr e ta wartość jest wczesnym objawem ctturaCji. podczas gdy inne wskaźniki FVC. PEF. FEV1 są jeszcze prawe*cwe. Ocena ksztetL krzywej przepływ ccjętcść ma stetne znaczenie, inna jest krzywa prawidłowa, mną ptzy obturacfc inne przy restrykcji Obturacja górnych dróg oddechowych

Mało Się o tym myśli, i nawet nie wszystkie spirometry umożliwiają taką ocenę, pen ewaz nre maja. moźlwośo odnotowana maksymalnego przepływu wdechowego (np. WIF50) i obócźerea stosunku MlF5CrMEr5Q. U osoby zdrowej opory oddechowe podczas wdechu są mreąsze na w trakcie wydechu i MIF50fMSr50 wynosi zwyMe -1.5 Ctturaęa górnych crćg cddec.no.vych powoduje zmn^jszeree tego wskaźnika tak. źe wynosi cn niekiedy 10 lub miej Technika wykonania badania spirometrycznego

Problem ten dotyczy pracowni, a w tym artykule zajm.u.emy sę interpretacją prawicowe wykonanych cacan. zakładając pełną kompetencję personelu pracowni

Wynik spifomeuu zalezy od

1    Stanu czynnościowego płuc.

2.    Kcmpetenc? baća.ąoegc

3    Um.iejętnoSo i K.ęci badanego wykonana testu

z    Waścrwego instruktażu i wymuszenia pra.«Sowegc wykonania przez prowadzącego badan* oraz cc

5.    Jakości sprzętu.    ,

Wszystkie te czynnie w odróżnieniu od weiu innych badan laboratoryjnych wpływają na to. ery wynik jest ma-odajmy czy tez me Badanie spirometryczne może oddać a^:co wyric prawidłówe acc zanzere 3 te mogą zaiezec od złamania punktów 2, 3. - ,• 5 Komu należy zlecić badanie spirometryczne?

Każdemu, nie tylko temu. który ma problemy z oddychaniem. Wynika to z tego. ze pewien odsetek eseb ma genetyczna, skłonność do destrukc? układu oddechó.vego. czasem przy stosunkowo rewęrcch bodźcach prowadzących dc jego uszkodzeń*

Tylko 2C% palących przechodzi do grupy ciężkiego POChP fćektcr osoby, które nigdy ree palky papierosów, aę często zapadały na zakazeną uktacu oddechowego lub były biernymi palaczami cc katacn wykazywany typowe cejawy POCnF, Nazywam take przypadki niezawincne FOCl-i?

..WyjScrowe' badane spirometryczne mcze ujawre takie przypadki i stąd nezwyke pcsryteczna kampania pre? Jana ŁeSftsMego pt ..Poznaj sweje płuca" pclega.iaca na masowych bezpłatnych Pacanach spirometrycznych Sowo kazdęmu* to pcocznę zyczeree. por.ewaz wec-ug badań A!RE Polska tytko 5CS chorych na asbmę miało raz w życiu wykonane badane spirometryczne (1)

Poza chorobami układu oddechowego badanie spirometryczne naiezy wykonać również przy pocejrzen u zwężenia gcmych crćg oCće-chcwych Wówczas należy ocenić zalezncSć wdechowego WlPóO do wydechowego MEF5C U osób zdrowych wskaźnik MlF5CrVE⁼50 wynosi ckoio 1.5 W wymienionej sytuacji ztifiza się cn do 1.0. To samo może srę zdarzyć, gdy rwęzerce douczy tchawicy lub dużych oskrzeli (patrz rycina 2).

Kiedy należy wykonać badanie spirometryczne?

Badanie takie należy wykonać w okresie wzglęcne; sabdncści astmy Przy zaostrzeniu będzie ono i tak nieprawidłowe i wysiłek oddechowy (3-krctre powtarzanie maksymalnego wydechu) może pogorszyć stan chorego

Trzy metody wykonania spirometrii

V    Pojedyncze badanie spirometryczne można zaakceptować wówczas, icecy oceniając wyrek przekonamy się. ze FEVl przekracza

SC% N Zakiada sę ze chcry nie miał bronchospazmu

2. Dła oszczędności czasu można wykonać rćwr.iez trw postdtetacyjną sptrometnę. tj chory inhaluje lek rozkurczowy, a następne wykonuje się Badanie spirometryczne. Jeześ wyrek jest prawidłowy, to możemy stwierdzić, ze układ ocćechcwy fcacarego .est sprawny, ale ree wiemy czy przed inhalacją leku rozkurczowego Kory ree miałbronchcspazmu. inaczej, czy jest on prawidłowo leczony

3    W pierwszym badaniu FEV* jest nizszy cd 60% normy. Ne wiemy, czy chory ma trwałe ograniczenie przepływu oskrzelowego, jak to

Oywa    w    POChP    lub    w    przebudowie    osktzełi

■w wietołetnie; astmie, czy tez aktualnie wystę-pue u n ego skurcz oskrzeli Wówczas polecany Kcremu Z3mhatować 2 v/ziewy saibetarciu i powtarzamy bacame co 15 tran Przyrost FVC luo FEV1 o 15*= 'ub o 2CO ml oceniany jato cccatni test rozkurczowy