temat21d

• działanie dramaturgiczne (inscenizujemy, by dokonać prezentacji własnej osoby) -

szczerość przekazu

• działanie komunikacyjne - skupia w sobie 3 wcześniejsze, ma charakter zwrotny

Rodzaj działania	Roszczenie ważnościowe	Odniesienie do świata
Działanie teleologiczne	Prawdziwość	Świat obiektywny
Działanie normatywne	Słuszność	Świat społeczny
Działanie dramaturgiczne	Szczerość	Świat subiektywny
Działanie komunikacyjne	Porozumienie	Refleksyjne odniesienie do wszystkich trzech światów
Formułowane roszczenia ważnościowe do prawdziwości być utrzymane w mocy tylko wtedy, gdy zakłada się		słuszności i szczerości mogą istnienie intencji osiągnięcia

porozumienia, czyli czwartej formy działania.

2. Habernras wyróżnia działanie ukierunkowane na rezultat i działanie ukierunkowane na porozumienia

•    działanie ukierunkowane na rezultat - zdeterminowane przez relację cel -środek, może odnosić się do pewnego stanu rzeczy - działanie instrumentalne lub bezpośrednio do osób - działanie strategiczne

•    działanie ukierunkowane na porozumienie - w opozycji do 2 typów działań ukierunkowanych na rezultat, zmierza ku porozumieniu. Jest ono realizowanie, gdy spełnione są warunki:

■    wykluczone są wszystkie ukryte cele strategiczne

■    wykluczona jest otwarcie zadeklarowana chęć wywarcia wpływu

*    nastawienie aktorów ukierunkowane jest na porozumienie

*    możliwość oddalenia roszczeń ważnościowych

Teoria aktów mowy i idealna sytuacja porozumiewania się językowego

Trzy „czyste przypadki” czynności językowych w obrębie działania komunikacyjnego

•    konstatujące czynności językowe - elementarne zdania orzekające, związane z roszczeniem do prawdziwości, tworzą podstawę komunikacji codziennej

•    regulatywne czynności językowe - elementarne zdania formułujące wezwania albo wyrażające zamiary, związane z roszczeniem do słuszności

•    ekspresywne czynności językowe - elementarne zdania wyrażające przeżycia, związane z roszczeniem do szczerości

Idealna sytuacja porozumiewania się językowego zakłada, że obie strony są gotowe do porozumienia. Habermas formułuje 4 warunki idealnej sytuacji porozumiewania się językowego:

•    wszyscy uczestnicy dyskursu muszą mieć równe szanse stosowania komunikacyjnych aktów mowy

•    wszyscy uczestnicy dyskursu muszą mieć równe szanse interpretacji, stwierdzeń, wyjaśnień itd.