26
I. Podstawowe pojęcia
Przykład 3. Jeśli jest pokryciem lokalnie skończonym przestrzeni X (tzn.
każdy punkt ma otoczenie przecinające jedynie skończoną liczbę zbiorów A;), przy czym X jest zwarta, to pokrycie to jest skończone.
Przykład 4. Niech X będzie przestrzenią zwartą. Jeśli podzbiór A <= X jest lokalnie skończony (sformułuj definicję!), to jest skończony. Inaczej mówiąc, jeśli A <=. X jest nieskończony, to istnieje punkt xeX, którego każde otoczenie zawiera nieskończenie wiele punktów zbioru A.{1)
Przykład 5. Niech M będzie rozmaitością (np. otwartym podzbiorem w R"), a v - polem wektorowym na Af. Oznaczmy przez ax: = ]a,, bx[ -* M maksymalną krzywą całkową pola v taką, że ax(0) = x. Wielkości ax i bx (dodatnie, lecz niekoniecznie skończone) mają prostą interpretację. Punkt x dzieli przechodzącą przez niego trajektorie na dwie części; przebycie pierwszej z nich (poprzedzającej x) wymaga czasu ax, a przebycie drugiej (poprzedzanej przez x) wymaga czasu bx. Z lokalnej teorii równań różniczkowych zwyczajnych wiadomo, że lokalnie ax i bx mają dodatnie ograniczenia dolne. Zatem również - i tutaj powracamy do zwartości - dodatnie ograniczenia dolne mają te wielkości na każdym zwartym podzbiorze X c Af. Zauważmy teraz, że, w miarę poruszania się punktu x po trajektorii, wielkość ax rośnie, a bx - maleje:
Wobec tego na każdej trajektorii wielkość bx. o ile jest skończona, maleje do zera. Wynika stąd dobrze znany i użyteczny lemat: Jeśli dla punktu x zwartej podprzesirzeni X c Af wielkość bx jest skończona, to przed upływem czasu bx punkt x musi na zawsze opuścić zbiór X. Co w takim razie będzie, gdy punkty nie mają możliwości opuszczania X, np. gdy brzeg X jest zabarykadowany wektorami pola v skierowanymi stale do wnętrza, bądź gdy Af = X jest zwarte?
(l) 7atcm każdy nieskończony podzbiór A przestrzeni zwartej ma punki skupienia, tzn. taki punkt xeX, który należy do domknięcia zbioru (Przyp. tłum.)