28
I Podstawowe pojęcia
otwarte pokrycie przestrzeni X. Można z niego wybrać skończone podpokrycic:
(X\A)vVXl...uVXr = X. a zatem Uitv...vU-r = A. □
Stwierdzenie 3. Produkt kartezjański (lub suma rozłączna) dwóch nie pustych przestrzeni X i Yjest przestrzenią zwartą wtedy i tylko wtedy, gdy obie przestrzenie X i Y są zwarte.
Dowód. (Wykażemy jedynie, że zwartość czynników implikuje zwartość produktu kartezjańskiego, co stanowi najważniejszą i najtrudniejszą część twierdzenia; odwrotna implikacja wynika ze stwierdzenia 1, natomiast część dotycząca sumy rozłącznej jest trywialna.) Niech {W^}^ będzie otwartym pokryciem produktu X x Y zwartych przestrzeni X i Y.
Krok 1. Dla każdego (x, >•) wybierzmy /.(x, y) takie, że (x, y)e WX(Xty}; zbiór WMXiJ), będąc otwartym, zawiera otwartą kostkę C/<x,y>x zawierającą (x, yX
Krok 2. Dla ustalonego x rodzina {Vu.r}^r stanowi otwarte pokrycie Y, więc, wobec zwartości Y. istnieją y,(x).....y,v(x) takie, żc
Weźmy Ux: = U(x,yi(x))n... n U{x,yr^xn. \
Krok 3. Wobec zwartości X można wybrać xt.....x„, dla których
UXl u... '■jU^ = X. Wówczas zbiory VXix gdzie 1 < i < n. I śj < rxt, two-J rzą skończone pokrycie X x Y, a zatem ma skończone podpokrycie,
Z trzech powyższych stwierdzeń oraz ze zwartości przedziału domkniętegot wynika łatwo zwartość wielu innych przestrzeni, np. każdego domkniętego podzbioru n-wymiarowej (domkniętej) kostki czy też, co na to samo wychodzi, każdegoj ograniczonego i domkniętego podzbioru w R*. Wynik len stanowi połowę słynnego twierdzenia Heinego Borela, że podzbiór przestrzeni Rn jest zwarty wtedy i tylko wtedy, gdy jest ograniczony i domknięty. Dlaczego każdy zwarty podzbiór X0 c Rr musi być ograniczony? Otóż, jak już wiemy, każda funkcja ciągła jest na zbiorze zwartym ograniczona; wystarczy zastosować to do funkcji, jaką jest norma w R", aby dostać ograniczoność X0. Z kolei domkniętość X0 zapewnia nam następujący prosty, lecz pożyteczny