• używać przydzielonej mu odzieży ochronnej i roboczej oraz sprzętu ochrony osobistej zgodnie z ich przeznaczeniem;
• poddawać się badaniom lekarskim wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym badaniom zarządzonym przez właściwe organy i stosować się do zaleceń lekarskich;
• niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładzie wypadku przy pracy albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego.
14.4. Ochrona zdrowia i opieka lekarska pracowników
Pracodawca jest obowiązany stosować środki zapobiegające chorobom zawodowym i innym schorzeniom związanym z warunkami środowiska pracy, a w szczególności utrzymywać w stanie stałej sprawności urządzenia niezbędne do przeciwdziałania czynnikom powodującym te choroby i schorzenia. (Wykaz chorób zawodowych określa załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18.11.1983 r.) [6].
Osoba przyjmowana do pracy podlega wstępnym badaniom lekarskim. Pracownicy pracujący w warunkach uciążliwych lub w warunkach, w których są narażeni na oddziaływanie czynników szkodliwych dla zdrowia, podlegają badaniom okresowym. Wykaz stanowisk pracy, na których pracownicy podlegają badaniom okresowym oraz terminy tych badań ustala właściwa służba zdrowia.
Szczególną ochroną zdrowia są objęci pracownicy młodociani oraz kobiety. Nie wolno zatrudniać kobiet przy pracach szczególnie uciążliwych i szkodliwych dla zdrowia. Wykaz prac wzbronionych kobietom jest ujęty w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 10.09.1996 r. [7].
Młodocianych i kobiet w ciąży nic wolno zatrudniać w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej. Kobiet w ciąży nie wolno również delegować poza stałe miejsce pracy.
Pracownicy młodociani do lat 16 korzystają ponadto ze skróconego czasu pracy. Wynosi on 6 godzin na dobę i nie może przekraczać 36 godzin, do którego wlicza się czas nauki w wymiarze nie przekraczającym 18 godzin tygodniowo. Do osób młodocianych zaliczane są osoby, które ukończyły 15 lat, a nie przekroczyły 18 roku życia.
Sprawy dotyczące prac zabronionych młodocianym reguluje rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 grudnia 1990 r. [8].
Przepisy prawa pracy zabraniają dopuszczania pracownika do pracy bez dostatecznej znajomości przepisów i zasad bhp oraz niezbędnych umiejętności. Zakład pracy obowiązany jest przeszkolić pracownika przed dopuszczeniem do pracy a także prowadzić okresowe szkolenia w zakresie bhp.
Szkolenie powinno być dostosowane do rodzaju wykonywanych przez pracowników prac i pełnionych przez nich funkcji.
Prace związane z eksploatacją urządzeń elektroenergetycznych mogą wykonywać tylko pracownicy, którzy spełniają dodatkowe wymagania kwalifikacyjne w zakresie gospodarki energetycznej, określone w przepisach wydanych na podstawie ustawy „Prawo Energetyczne” z dnia 10.04.1997 r. oraz rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 16.03.1998 r.
Sprawy ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy regulują przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 kwietnia 1992 r. [9].
Każdy pracownik, który zauważył wypadek lub dowiedział się o nim, ma obowiązek natychmiast udzielić pomocy poszkodowanemu pracownikowi i zawiadomić kierownika zakładu pracy.
Miejsce wypadku należy zabezpieczyć do czasu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku. W szczególności nie należy dopuszczać do miejsca wypadku osób niepowołanych, bez potrzeby uruchamiać maszyny i urządzenia, które w związku z wypadkiem zostały zatrzymane, dokonywać zmian ich położenia, jak również
399