w004

Ratownictwo medyczne w wypadkach masowych

nym, a nawet samobójstw, w wyniku pourazowych zaburzeń stresowych.

Inną przyczyną powodzi może być szybkie topnienie śniegów i spływanie wody rzekami, które u nas płyną przeważnie z południa na północ. Może wtedy dochodzić do powstawania zatorów lodowych będących powodem spiętrzenia wody i występowania jej z brzegów.

Z punktu widzenia planowania zabezpieczeń i akcji ratunkowych bardzo istotna jest różnica między powodziami w terenach górskich i nizinnych. W górach woda wzbiera i spływa szybko, powodując przez to nagłe zagrożenie. W dodatku wartki prąd wody niesie ze sobą dużą ilość energii kinetycznej, przez co dochodzi do zniszczenia infrastruktury, zwłaszcza dróg, mostów, linii kolejowych i energetycznych, łączności przewodowej, co znacznie utrudnia dotarcie z pomocą. Na nizinach woda płynie wolniej i wprawdzie zalewa większe obszary, ale pozostawia więcej czasu na ostrzeżenie, ewakuację ludzi i części dobytku z zagrożonych terenów oraz na podjęcie prac zabezpieczających.

Powódź w Japonii. Przemieszczona i uszkodzona trakcja kolejowa

Mówiąc o powodziach, nie można ominąć wpływu działalności ludzkiej na przyczyny ich powstawania. Dotyczy to przede wszystkim wycinania lasów, które zatrzymując na swoim terenie wodę, są naturalnym zabezpieczeniem przed szybkim i nadmiernym napełnianiem się koryta rzek. Podobnie nadmierna regulacja biegu rzek, bez pozostawiania naturalnych i niezamieszkałych terenów, które bez szkody mogą być zalewane, sprzyja narastaniu zagrożeń i zniszczeń. Innym, długofalowym następstwem nadmiernego nawodnienia terenu może być uaktywnianie się osuwisk ziemi. Dzieje się tak obecnie na południu Polski, gdzie liczbę aktywnych osuwisk ocenia się na tysiące. W innych obszarach świata powodzie mogą też być skutkiem gwałtownych opadów deszczu związanych z monsunami i cyklonami.

Największa powódź w czasach historycznych miała miejsce w Chinach w roku 1887, kiedy wylew Żółtej Rzeki w' prowincji Henan spowodował zniszczenie ogromnego obszaru i śmierć dziewięciuset tysięcy ludzi w' powodzi, a następnie jeszcze blisko miliona na skutek głodu i chorób. W statystykach światowych powodzie stanowią 27% wielkich katastrof, a ich wynik to 7% śmiertelnych ofiar wiatach 1950-1999.

Szczególnym rodzajem powodzi są tsunami, czyli zalewanie obszarów nadmorskich w następstwie ruchów tektonicznych dna morskiego. Przypuszcza się, że taka była przyczyna zniszczenia w VIII wieku półmilionowej Aleksandrii.

Lawiny

Z opadami śniegu w górach wiąże się problem lawin. Wprawdzie powodują one zwykle zagrożenia jednostkowe, ale zdarzają się też wypadki lawinowe mające charakter wypadków masowych. Prowadzenie akcji ratunkowej bywa wtedy szczególnie niebezpieczne. Nawet w polskich górach, np. w 1968 r. zsunęła się lawina śnieżna Białym Jarem koło Karpacza, zabijając 19 osób. W innych krajach świata na skutek zabudowywania terenów potencjalnie zagrożonych schodzeniem lawin coraz częściej dochodzi do zniszczenia całych osiedli, niekiedy śmierci ich mieszkańców, a w najlepszym razie odcięcia ich na jakiś czas od świata.

Lawina w Alpach szwajcarskich

Zsuwająca się lawina w Himalajach

Huragany

Inne zależne od pogody zdarzenia osiągające rozmiar katastrofy to huragany. W Polsce zwykle ich szybkość nie przekracza 100 km/godz., a i to często wystarcza do zrywania dachów i linii energetycznych z wszystkimi tego konsekwencjami. Niekiedy połączone są one z zamieciami śnieżnymi, co zaburza poważnie komunikację. Ale szybkość cyklonu na jego obwodzie to już często 200