w005

Katastrofy spowodowane siłami natury i wywołane przez człowieka

Niszczycielska siła huraganu. Huragany najczęściej pojawiają się między czerwcem a wrześniem.

Siła wiatru przekracza 100 km/godz.

Samolot rozpoznawczy przelatujący nad „okiem” huraganu Caroline. Zwróć uwagę na spiralną naturę ruchów powietrza (Floryda 25.04.04 r.)

Atak huraganu na Florydę - zdjęcie satelitarne

Zniszczenie miasta Floryda w 1992 r. w następstwie ataku huraganu Andrew - największej katastrofy z przyczyn naturalnych w historii USA. Zniszczeniu uległo 80% domów

Zniszczenia w następstwie przejścia tsunami w basenie Oceanu Indyjskiego - milion osób poszkodowanych, ponad 200 tys. ofiar śmiertelnych! (grudzień 2004 r.)

czynami powodzi i obsuwania się ziemi, jak to np. miało miejsce w 1988 r. w Ameryce Środkowej. Na skutek deszczów wywołanych przez huragan Mitch zginęło wtedy ponad 10 tys. osób, a 2 min ludzi straciło dach nad głową. Według cytowanej statystyki huragany stanowią 38% światowych katastrof i są one przyczyną 45% wszystkich ofiar śmiertelnych.

Susza

Szczególne miejsce wśród katastrof, a to z pow'odu powolnego narastania zagrożenia, ma susza. W krajach rozwiniętych jej skutki mogą być niwelowane przez redystrybucję paszy i żywności, zmianę struktury zasiewów i poprawy zaopatrzenia w' wodę. Ale w' krajach biednych, bez dobrze zorganizowanych struktur państwowych, w klimacie gorącym, susze prowadzą do głodu i migracji milionów ludzi, stanowiąc przyczynę klęsk ekologicznych i katastrof populacyjnych, wymagających organizowania pomocy międzynarodowej na wielką skalę. Na marginesie można dodać, że największy na świecie głód - który, jak się ocenia, spowodował w latach 1959-1961 śmierć ok. 30 min Chińczyków - był wywołany zjawiskiem naturalnym, to znaczy suszą, tylko częściowo, bo przede wszystkim błędną decyzją polityczną ówczesnych władz komunistycznych tego kraju o zaprzestaniu prywatnej produkcji żywności.

Należy się obawiać, że obserwowane ocieplanie klimatu Ziemi może skutkować z jednej strony podniesieniem się poziomu oceanów i mórz, co w konsekwencji spowoduje zalewanie obszarów nadmorskich, które są często bardzo zaludnione, a z drugiej — zwiększeniem siły i częstości huraganów i nasilaniem się zjawiska suszy.

Trzęsienia ziemi i wybuchy wulkanów

Geofizyczne przyczyny zjawisk katastrofalnych to trzęsienia ziemi i wybuchy wulkanów, które z kolei mogą łączyć się z erupcją nie tylko lawy, ale i toksycznych gazów i pyłów. Zjawiska te występują tylko w niektórych rejonach świata, ale stanowią 29% wszystkich wielkich katastrof i były przyczyną 45% ich ofiar śmiertelnych, bo często dotyczą obszarów zamieszkałych przez duże populacje, a równoczesne zniszczenie miejscowej infrastruktury powoduje, że z reguły nie można mówić o kompensacji katastrofy.

Trzęsienie ziemi w Japonii, ok. Niigata, półn.-zach. część Japonii (wrzesień 2004 r.)

km/godz., a tornado może przemieszczać się z szybkością nawet 300 km/godz., mając wtedy ogromną siłę niszczącą. Huragany i wiążące się z nimi opady deszczu są przy-

5