w070

Ratownictwo medyczne w wypadkach masowych

zatorów zgromadzenia odpowiedniej liczby punktów żywienia oraz załatwiania potrzeb fizjologicznych. Głód może zwiększać niepokój, a nawet powodować agresję. Pragnienie jest nie tylko dokuczliwym odczuciem, ale wyrazem zapotrzebowania organizmu na płyny, które jeśli nie jest zaspokojone, może w niektórych warunkach szybko odbić się na zdrowiu. Dowiedziono też, że ludzie ustawiający się w długich kolejkach zarówno po napoje, jak i do toalet mogą wzniecać niepokoje i awantury. W dodatku brak łatwej dostępności do toalet grozi tym, że zgromadzeni unikają przyjmowania płynów, co grozi konsekwencjami zdrowotnymi.

Ludzie gromadzą się z bardzo różnych przyczyn i w zależności od tego można oczekiwać różnych ich zachowań. Inny, z reguły zerowy, jest poziom agresji masy pątników podczas uroczystości religijnych, zwłaszcza w naszych uwarunkowaniach kulturowych, a jaskrawo inny dużych grup podczas niektórych zawodów sportowych lub manifestacji ulicznych. Groźne jest zawsze skumulowanie agresji wywołanej frustracją manifestujących.

Zamieszki na ulicach Waszyngtonu podczas zaprzysiężenia George W. Busha na drugą kadencję

Niebezpieczne jest zwłaszcza eskalowanie rzucanych haseł jak i możliwość prowokacji. Dochodzić może wtedy do głosu psychologia tłumu, w którym przeciętny uczestnik zatraca swoją indywidualność i krytycyzm, nabiera poczucia bezkarności i choćby potem miał się on tego wstydzić, w danej chwili może dopuszczać się nieprzewidzianych ekscesów. Niestety, nie zawsze można liczyć na poczucie odpowiedzialności organizatorów manifestacji ulicznych, zwłaszcza że zwykle, kiedy dochodzi do nieszczęścia, zasłaniają się szczytnymi celami protestu.

Na niektórych imprezach masowych, np. na meczach piłki nożnej, poza zwykłymi widzami gromadzą się również ludzie specjalnie nastawieni na wywołanie awantur i bijatyk, którzy po zakończonej imprezie na stadionie przenoszą konflikty na ulice.

Sławą zgromadzeń o podwyższonym ryzyku cieszą się też niektóre koncerty, gromadzące często wielotysięczne tłumy młodzieży. Niekiedy wynika to z samej natury granej tam muzyki i tekstów nastawionych na pobudzenie agresji i złych instynktów, a czasem jest skutkiem dostępności alkoholu lub innych środków odurzających, co zre-

Uwaga:

Zawsze należy mieć na uwadze, że nawet najspokojniejszy tłum może stać się nieobliczalny, jeśli ulegnie panice.

sztą w każdej sytuacji sprzyja zwiększeniu niebezpieczeństwa.

Bardzo pod tym względem niebezpieczne jest powstanie w tłumie poczucia zagrożenia, i to nieważne czy prawdziwego czy wyimaginowanego, co w połączeniu z nieznajomością dróg ewentualnej ucieczki i brakiem osoby koordynującej działania zgromadzonych ludzi może być groźne w skutkach. Niestety wykorzystują to często terroryści, atakując na przykład ruchliwe targowiska.

Pewien wzrost ryzyka zachorowań może też łączyć się ze zgromadzeniem bardzo znacznej liczby ludzi o nadwątlonym stanie zdrowia, takich jak będący w podeszłym wieku i niepełnosprawni. W takich grupach częściej dochodzi do incydentów kardialnych i napadów padaczkowych. Wszystko to oczywiście nie powinno ograniczać prawa do wolności zgromadzeń, ale trzeba do takich realiów dostosowywać planowane działania.

Analizując wpływ środowiska dużego zgromadzenia łatwo jest myśleć o stadionach sportowych, wielkich salach koncertowych i halach widowiskowych, otwartych przestrzeniach parków. Ale tam ludzie gromadzą się okazjonalnie, i często uwadze uchodzi to, że miejscem gromadzenia się dużej liczby ludzi są również supermarkety, targowiska, ruchliwe dworce kolejowe i autobusowe oraz wielkie porty lotnicze.. Dlatego też obiekty te muszą być objęte planowaniem zabezpieczenia ratunkowego, także i na wypadek zdarzeń masowych.

Charakterystyka terenu zgromadzenia

W przypadku każdego zgromadzenia należy brać pod uwagę szereg elementów, które składają się na środowisko i które mogą mieć wpływ na zwiększenie zagrożenia wypadkiem, np.: nierówny teren, położenie nad zbiornikiem wodnym, zależna od pogody i pory roku śli-skość podłoża, zamknięty obiekt, gdzie skutki ewentualnego wybuchu są zwielokrotnione itp. W zależności od tego, czyjest to przestrzeń otwarta czy ograniczona, wielki plac czy stadion, ile jest wejść i wyjść ewakuacyjnych, czy jest to obiekt amfiteatralny z dużą ilością schodów, można się spodziewać łatwiejszej lub trudniejszej kontroli nad liczbą uczestników zgromadzenia, łatwiejszej lub trudniejszej ich ewakuacji w razie wystąpienia zagrożenia i łatwiejszego lub trudniejszego dostępu zespołu ratownictwa w razie konieczności dotarcia do indywidualnego zachorowania.

Przemieszczanie się zgromadzeń i czynniki środowiskowe

Bardzo trudne i stawiające przed ochroną wysokie wymagania może być zabezpieczenie przemieszczających się zgromadzeń, które mogą się różnić zarówno „rodzajem” uczestników, jak i miejscem oraz odbywającym się ruchem ulicznym. Wystarczy porównać nawet najliczniejszą procesję czy milczący pochód wyrażający ludzką solidarność z pochodami „kibiców” piłkarskich czy agresywnymi protestami przeradzającymi się często w zajścia uliczne.

Należy zatem brać pod uwagę czynniki zależne od środowiska. W okresie zimy trzeba się liczyć z możliwością wyziębienia, czasem odmrożeń, ale najczęściej z ura-