Skurcz przedsionków rozpoczyna cykl. Przedsionki kurczą się, gdy otwarte są zastawki żaglowe podczas rozkurczu komór, krew przelewa się do komór uzupełniając je na tyle, ile pozwala rozciągliwość błony mięśniowej., mniejsza podatność osierdzia i lekko przymknięte zastawki. Pod koniec skurczu zastawki zamykają się wskutek małej przewagi ciśnienia komorowego nad przedsionkowym, aby nie dopuścić do powrotu krwi do przedsionków, Po skurczu przedsionki rozkurczają się, by wypełnić się nową porcją krwi ze zbiornika żylnego.
Skurcz komór następuje nagle. Uciskają one bardzo silnie na wypełniającą je krew, która jest nieściśliwa i nie może nigdzie odpłynąć, bo zamknęły się już zastawki żaglowe, a jeszcze nie otwarły półksiężycowate. Zatem objętość serca początkowo nie zmniejsza się, włókna kurczą się izometrycznie, a wewnątrz komór rośnie ciśnienie do momentu aż stanie się wyższe niż w zbiornikach tętniczych. Ten okres skurczu komór nazywamy okresem zamknięcia lub izowolumetrycznym. Kończy się on otwarciem zastawek półksiężycowatych . Wówczas mięśnie włókna skracają długość, komory zmniejszają objętość, krew jest tłoczona do tętnic, których ściany napinają się, a wzrastające w nich ciśnienie powoduje zamkniecie zastawek półksiężycowatych . Ten okres skurczu komór nazywamy okresem otwarcia, wypierania lub izotonicznym.
❖ Rozkurcz komór polega na zwiotczeniu błony mięśniowej. Ciśnienie wewnątrz komór gwałtownie spada. Przy zamkniętych zastawkach komory rozkurczają się bez wydłużania włókien mięśniowych i zmiany objętości (izowolumetrycznie). Po pewnym czasie otwierają się zastawki żaglowe, wskutek czego komory początkowo szybko, a później coraz wolniej napełniają się krwią. W tym okresie rozkurczu włókna mięśniowe wydłużają się rozciągane krwią płynącą z przedsionków, które kurcząc się rozpoczynają kolejny cykl.
Krew płynąca w naczyniach tętniczych, włosowatych i żylnych traci prawie całą siłę, z jaką została wyrzucona przez kurczące się komory. Jednak część tej siły pozostaje i popycha krew w żyłach, aby mogła płynąć do przedsionków wbrew sile grawitacji. Siłę pochodzącą od skurczu komór napełniającą przedsionki nazywamy siłą działającą od tyłu czyli vis a tergo. Komory przyczyniają się do napełniania przedsionków zasysając krew podczas skurczu, gdyż przegroda przedsionkowo-komorowa zbliża się wówczas do koniuszka sera. Jest to siła od przodu czyli vis a
L
64