WSP J POLM80

WSP J POLM80



Terminologia i inne językowe wykładniki stylo naukowego


187

daje się ściśle uporządkować według logicznych schematów (Naliinow, 1976, s. 37-40). Taką strukturę ma język naturalny, co pozwala mu zaspokajać różnorodne potrzeby ludzkie. Ta właściwość czyni go bogatszym w' porównaniu z jakimkolwiek sztucznie skonstruowanym językiem, tak jak myślenie ludzkie jest bogatsze od formalnologicznego kształtu tego myślenia.

Jeśli nadmierna ścisłość prowadziłaby do intelektualnego ograniczenia i miałaby fatalne skutki, to również granic nieścisłości w nauce nie można przesuwać za daleko. Zresztą sam język dysponuje systemowymi i kontekstowymi środkami jej ograniczania. Można mówić o jednoznacznym użyciu terminów nawet systemowo bardzo niejednoznacznych.

Przeznaczenie terminów oraz kontekst komunikacyjny ich funkcjonowania znajdują odbicie w gramatyce terminu. Wyraźna jest wybiórczość kategorii gramatycznych przysługujących terminom, np. ze względu na przynależność do części mowy' są one przede wszystkim rzeczownikami, czasownikami i przymiotnikami. Ta wybiórczość przejawia się w szczególnie aktywnych w terminologii procesach tworzenia nowych nazw (ponad 90% neologizmów w języku to terminy). Podstawowe sposoby tworzenia terminów są zgodne z zasadami tworzenia słów w języku ogólnym, ale zarazem język naukowy wykorzystuje je tak, że można mówić o funkcjonalno--naukowym wariancie normy ogólnej.

Wybór technik słowotwórczych dokonuje się według trzech zasad:

1)    aktualności - zapotrzebowanie na nazwę czyni produktywnym wszystko to, co może być użyteczne niezależnie od wieku, pochodzenia itp., stąd ożywają stare modele słowotwórcze (np. górnicze strzeliło, wozi-wo, por. piwo ‘to, co się pije'), pojawiają się środki obce (np. noktowizor, pie-zometr) i niejęzykowe (np. promieniowanie a, H?0), a więc przekraczana by w'a często granica stawiana modelom w języku ogólnym;

2)    celowości - wykorzystuje się środki, modele i sposoby najbardziej optymalne, a więc z jednej strony zapewniające ścisłość: pojemne informacyjnie wielowyrazowe skupienia terminologiczne (np. struktura predykatowo-argumentowa z dwoma argumentami osobowymi), ekonomiczne skrótowce (np. laser, SAKO - system automatycznego kodowania) i oznaczenia symboliczne, z drugiej strony metafory (np. w astronomii czarna dziura);

3)    systemów'ości - przeważają nazwy motywowane, wskazujące na miejsce pojęcia w systemie terminologicznym (np. reaktor jądrowy jednorodny i reaktor jądrowy niejednorodny).

Charakterystycznym zjawiskiem we współczesnych procesach terminologicznych jest internacjonalizacja, tj. tworzenie - drogą zapożyczenia lub budowania z morfemów greko-łacińskich - takich terminów, których forma i znaczenie są tożsame lub bliskie w wńelu językach, por. poi.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
WSP J POLM78 Terminologii i inne ifzykowe wykładniki siylu naukowego 185 tralności. Ważną cechą aute
P1060590 Terminologia językowe wykładniki stylu nauki 187 owego daje się ściśle uporządkować we
P1060588 *r-~™inoIofcia i inne językowe wykładniki stylu naukowego —■----- ~- 1 ^ tralności. Ważną
WSP J POLM76 STYL NAUKOWY STANISŁAW GAJDA Styl naukowy i jego socjokulturowy kontekst. - Terminologi
IMG STYL NAUKOWY STANISŁAW GAJDA Styl naukowy i jego socjokulturowy kontekst. - Terminologia i inne
P1060586 STYL NAUKOWY STANISŁAW GAJDA Styl naukowy i jego socjokulturowy kontekst. - Terminologia i
WSP J POLN25460 378 Jerzy Bartmimki, Jolanta Panasiuk, Stereotypy językowe wykładniki wydobyć na jaw
Geologia wyklad 5 t Naukowcy amerykańscy monitorowali obecne zachowanie Golfsztromu. Stwierdzili, z
SCAN0742 378 Jcr/y B.ntf.iński, Jnl.wU P.m.niitk, Stereotypy językowe wykładniki wydobyć na jaw i na
fiery x3e408 378 Jerzy Bartmiński, Jolanta Panasiuk, Stereotypy językowe wykładniki wydobyć na jaw i
15188 Zasady Wykładni Prawa L Morawski0 ■ Zasady wykładni prawa ■ ■ - tywą konsekwencji terminolog
IMAG0035 3. Co to są uniwersalia językowe? Termin uniwersalia językowe został po raz pierwszy użyty
POLSKIE PRAWO ANTYMONOPOLOWEZarys wykładu redakcja naukowa Cezary Ba nasi inki Dariuw Azicwicz, Ceza
92 •- •a* - • praojców, słuchają wykładów pracowników naukowych Muzeum i polskich uczelni, a
Zapraszamy na wykład popularno-naukowy w ramach serii:Sekrety natury Gdzie - Biblioteka Główna UP w
WSP J POL58 Por3di]icrwo językowe w PoLsce 61 no także rozległe prace o charakterze normującym i kod

więcej podobnych podstron