WSP J POLN25482

Przymiotnikowe nazwy cech

401

Wśród nazw osobowych zdecydowanie przeważają te, które nazywają człowieka jako istotę społeczną, uwikłaną w różne relacje. Nazwy określające indywidualne cechy człowieka, odnoszące się do niego jako istoty psychofizycznej, nie są liczne. Część tych nazw zawiera dodatkowo ocenę nazywanej osoby, częściej negatywną niż pozytywna {bezmózgowiec, nieudacznik, smutas, snuj).

W powojennym słownictwie najmniej liczną kategorią nazw rzeczownikowych są nazwy miejsc. Większość z nich określa przestrzeń zamkniętą, najczęściej pomieszczenia przeznaczone do wytwarzania jakichś przedmiotów, wykonywania określonych czynności, będące oddziałami fabryk, zakładowy warsztatami, magazynami, sklepami, specjalnymi pomieszczeniami, w których świadczy się usługi (gumownia, odfenolowma, dyspozytornia, reży-semia, butik, noclegownia, warzywniak, autolakierma, bukaciarnia, coctail-•bar, dojarnia, gastropunkt, kablownia, pedet, supersam, wtryskam id).

Nazwy miejsc odnoszące się do przestrzeni otwartej są nieliczne i tylko wyjątkowo odnoszą się do miejsc przystosowanych do wykonywania różnych prac (bagrowisko, wrakowisko, złomownia). Są to wtedy miejsca określające przestrzeń przystosowaną do przechowywania bądź składowania różnych obiektów. Inne, nieliczne nazwy przestrzeni otwartej charakteryzują tę przestrzeń w zależności od jej cech wyróżniających, zwłaszcza tego, co na niej rośnie lub rosło (mafinisko, polesisko, żurawnisko).

Nazwy miejsc odzwierciedlają więc te same procesy pozajęzykowe, które miały decydujący wpływ na powstanie nazw osób, przedmiotów, czynności i nazw abstrakcyjnych. Specjalizacji osób i przedmiotów towarzyszy specjalizacja pomieszczeń. Powstanie nowych specjalności naukowych, zawodowych itp., stosowanie nowych maszyn, narzędzi wymaga nowych lub odpowiednio przystosowanych do pełnienia określonych funkcji miejsc będących stanowiskami pracy.

Przymiotnikowe nazwy cech

W obrębie nowej leksyki drugą pod względem liczebności grupę wyrazów stanowią przymiotniki będące nazwami cech ludzi, przedmiotów', pojęć, zja-wisk. W święcie pozajęzykowym cechy te nie istnieją samodzielnie, są one zawsze cechami kogoś lub czegoś. Rodzaje cech nazywanych przez przymiotniki można najczęściej ustalić na podstawie ich związków z wyrazami, które są przez te przymiotniki określane. Wyraz określany wskazuje obiekt, ten zaś jest charakteryzowany przez cechę wskazaną w wyrazie określającym, którym jest przymiotnik.

W bardzo dużej części nowych przymiotników relacje między cechami i czynnościami przez nie wskazywanymi a obiektami, które przymiotniki