WSP J POLN254126

CHREMATONIMY

CZESŁAW KOSYL

Odrębność chrematonimów wśród nazw własnych. - Grupy chrematonimów. - Serie chre-matonimów. - Bibliografia

Odrębność chrematonimów wśród nazw własnych

Chrematommy (gr. chrema, chrematos = rzecz, przedmiot, towar) to nazwy własne niektórych materialnych wytworów ręki ludzkiej, przemysłowych lub rękodzielniczych, jednostkowych lub seryjnych, takich, które nie są trwale związane z określonym krajobrazem. Zakres użycia tego terminu nie jest jeszcze w pełni ustalony. Czasami niesłusznie (niezgodnie z etymologią terminu) zalicza się do chrematonimów tzw. ideonimy (np. tytuły utworów literackich, plastycznych i muzycznych, filmów, czasopism i dzienników, nazwy organizacji politycznych i społecznych), a także nazwy własne innych obiektów (np. kin, teatrów, will, domósv wczasowych, lokali gastronomicznych i handlowych, zakładów przemysłowych, jednostek wojskowych, zespołów muzycznych).

Do najczęściej spotykanych obiektów' obdarzanych chrematonimami należą: wyroby drogeryjne (np. perfumy, w^rody kwiatowe, mydła, kremy kosmetyczne, szampony, środki do mycia naczyń, proszki do prania), wyroby cukiernicze (np. cukierki, czekolady, herbatniki), używ^rki (np. wina, miody pitne, papierosy), środki transportu i(np. statki morskie i rzeczne, samoloty pasażerskie, samochody, pociągi ekspresowe), niektóre rodzaje brom i obiektów' wojskowych (np. okręty wojenne, samoloty bojow^re, działa, miecze), sprzęt gospodarstwa domowego (np. pralki, lodówki), sprzęt audiowizualny (np. radioodbiorniki, telewizory), meble, dzw^rony itp. Do chrematonimów' zalicza się również nazwy własne rzadkich okazów natury (drogocenne ka-