UNTITL37

ROZSZYFROWAĆ RY.\'EK

Diagram 3.1 Wykres CAD/GBP. Zwróć uwagę na bąble kontynuacji oraz bąble końcowe i na to, jak małe bąble tworzą duże bąble, a także na ostre ruchy w kierunku do bąbla i od bąbla.

jeszcze krótszych. Na uwagę zasługuje fakt, że duże bąble składają się z małych bąbli, a małe z jeszcze mniejszych, i tak dalej, jak to zostało pokazane na diagramie 3.1.

Praca analityka wykresów byłaby znacznie łatwiejsza, gdyby każdy bąbel w swoim czasie załamywał się, a ceny powracały na dawną ścieżkę. Ale na rynkach charakteryzujących się trendem przeważająca liczba bąbli to bąble kontynuacji, które się nie załamują. W takich przypadkach, po upływie zmieniającego się losowo okresu, podczas którego bąbel konsoliduje się, rynek podejmuje ruch w dotychczasowym kierunku i tworzy kolejny bąbel, który może, ale nie musi się załamać (diagram 3.1). To właśnie obecność bąbli kontynuacji i bąbli „końcowych”, czyli załamanych, powoduje, że wykres nabiera znajomych rysów. Analiza diagramu 3.1, na którym zaznaczono kółkiem jedynie ograniczoną liczbę bąbli, także wyraźnie wskazuje, że formacje analizy technicznej są niczym innym jak spekulacyjnymi bąblami cenowymi.

Opisane zjawisko zachodzi nie tylko na rynku. Nie jest ono niczym niezwykłym. Obrazuje jedynie coś, co normalnie i logicznie przejawia się we wszystkich dziedzinach ludzkiego życia, niezależnie od tego, czy jest to wojna, sport lub inne obszary konfliktu, badania i dociekania. We wszystkich tych przypadkach po każdym postępie badawczym na nieznanych obszarach lub na terytorium przeciwnika następuje konsolidacja i dalsze próby lub, jeśli pozycja nie daje się utrzymać, porzucenie pozycji i powrót do bezpiecznej bazy lub poziomu równowagi, co w naszym przypadku może oznaczać wcześniejszy bąbel, od którego początkowo odbiliśmy. Z takich ruchów ograniczonych w cześniejszy mi poziomami cen można wywnioskować, że rynek w znaczącym stopniu napędzany jest przez ceny. Innymi słowy, jego charakter jest w dużej mierze techniczny, co zostało już omówione w rozdziale szóstym.

W tym miejscu możemy sobie przypomnieć, że ilekroć w przeszłości odwoływaliśmy się do takich prawidłowości jak poziomy wsparcia, poziomy oporu i trendy, wstępnie traktowaliśmy je jako „zakładane" skojarzenia. Jednak zachowanie bąbli cenowych wyraźnie sugeruje, że takie prawidłowości, poziomy i skojarzenia generalnie rzecz biorąc nie są przypadkowe, ale racjonalne i obciążone. Poziom cen ma rozstrzygający wpływ na rozwój rynku w danym czasie, a jego uczestnicy, zgodnie z zasadami prognozowania omówionymi w części pierwszej, biorą pod uwagę przeszłe poziomy trwałego kupna i sprzedaży.

Gwałtowny wzrost lub spadek cen następujący przed utworzeniem bąbla przyczynia się do powstania luk, które można bardzo często zaobserwować na wykresach słupkowych lokalnych rynków walutowych, w przeciwieństwie do wykresów rynku globalnego, na których takie luki rzadko się obserwuje, ponieważ zakresy zmian w mniejszym bądź większym stopniu zachodzą na siebie. Jeśli dochodzi do pojawienia się luk, zazwyczaj są one małe i, z małymi wyjątkami, obserwowane jedynie w zestawieniu rynku Ameryki Północnej z rynkami Dalekiego Wschodu. Można z tego wyciągnąć prosty wniosek, że w momencie ostatecznego załamania się bąbla i powrotu ceny na jej dawną ścieżkę istniejąca luka lub luki prawdopodobnie zostaną zapełnione. Podobnie można zauważyć, że reguła mówiąca o 50--proccntowym zniesieniu lub zniesieniu 1/4, 1/8, 1/3 i 2/3 ruchu nie może być traktowana poważnie.

Z powyższych uwag wynika, że ostry' ruch w kierunku wytworzenia bąbla powinien stanowić dla analityka ostrzeżenie, że jeśli bąbel pęknie, wówczas może dojść do niemal równie ostrego powrotu do poprzedniej bazy lub poziomu równowagi.

Wynika z tego również, że jeśli bąbel jest bąblem kontynuacji, czyli jeśli się nie załamuje, w'ówczas punktem docelowym ceny odbijającej od bąbla będzie poprzedni punkt konsolidacji lub poprzedni bąbel. W takim przypadku skala odbicia od bąbla niekoniecznie musi być równa ruchowi w jego kierunku, ale może być równie ostra. Trzeba także zwrócić uwagę, że podobnie jak w innych przypadkach.