Metody wyznaczania optymalnych decyzji należą do dziedziny, która nosi nazwę badań operacyjnych. Badania operacyjne wykorzystują modele programowania matematycznego (PM), a szczególnie ich podklasę, mianowicie zadania
programowania liniowego (PL).
Warunki, w jakich podejmoyyane są decyzje, nie pozwalają na wybór dowolnej decyzji, ponieważ musi być ona zgodna z warunkami ograniczającymi. W świetle celów, jakie sobie stawia decydent, jedne decyzje mogą być lepsze, a inne gorsze. Wybór decyzji optymalnej wymaga przyjęcia określonego kryterium, według którego oceniamy decyzje jako lepsze lub gorsze.
Programowanie matematyczne | |
k zmiennych decyzyjnych xv...,xk | |
/(x„...,xJ-> max |
/(x)-> max |
przy ogr. |
przy ogr. |
g.(xV° | |
g2(x|,...,xj<0 | |
gm(x i,-,xt)<0 |
&m(xV° |
Zbiór rozwiązań dopuszczalnych: | |
Z? = {xe9t* :g,(x)>0 |
v,g,„(x)>0}! |
Rodzaje rozwiązań
>program sprzeczny: V= 0 (nie ma z czego wybierać) ^rozwiązanie nieskończone: (0^0 oraz dla każdej liczby r istnieje xeP t.że/(x)>r, czyli funkcja celu nie posiada maksimum na zbiorze rozwiązań dopuszczalnych (dąży do + co) - V jest za mało ograniczony)
>rozwiązanie jednoznaczne (jedyne)
>rozwiązanie niejednoznaczne (istnieje więcej niż jedno rozwiązanie optymalne - dla nich wszystkich wartość funkcji celu jest taka sama).
Uwaga: Szukanie najmniejszej wartości funkcji celu/jest równoważne szukaniu największej wartości funkcji -/;
Program liniowy - PL | |
PL jest to program matematyczny, w którym funkcja celu i wszystkie ograniczenia są funkcjami liniowymi: | |
c1x1 +. |
..+ckxk ->max , „ j |
przy ogr. aI1x1 + . |
■+a,kxk ^ =bi |
amIx,+. |
S t-O II Al VI X OT + |
x, >0,.. |
;Xk>0 |
xT = |
K 1_1 |
wektor zmiennych decyzyjnych | |
c1 = |
wektor parametrów funkcji celu | ||
a u |
aik | ||
A = |
macierz parametrów | ||
: ■ |
■ |
ograniczeń stojących przy zmiennych decyzyjnych | |
akl ... |
akk J | ||
bT = |
\Pl ’•“> |
wektor wyrazów wolnych ograniczeń |