166
Zakrzewo jako wieś należała dawniej do dziedziców złotowskich. Ostatnimi polskimi dziedzicami na Złotowie byli bracia Ksawery i Ignacy Działyńscy, którzy sprzedali swe majątki a więc i Zakrzewo w roku 1788 Niemcowi, Janowi v. Fahren-heidtowi za 308.915 talarów. Dwa lata przed sprzedażą król pruski Fryderyk II wyniósł braci Działyńskich do godności hrabiów pruskich.
Separacja gruntów Zakrzewskich nastąpiła w roku 1823. Odnośne dwa dokumenty (recesy) noszą datę 26. II. i 27. V. 1823. Przy separacji gruntów pozostawiono gminie macierzystej Zakrzewo 4848 morgów, resztę obszaru zużyto na wzmocnienie niemczyzny i protestantyzmu do utworzenia 4 czysto niemieckich i protestanckich gmin: Nowego Zakrzewa (dziś już prawie zupełnie polskiego), Wielkich Drożysk (gmina ta liczy również znaczny procent Polaków), oraz Drożysk Średnich i Małych, które do dziś zatrzymały swój czysto niemiecki i protestancki charakter.
Przy separacji gruntów zniesiono uprzywilejowane folwarki sołecki, młyński i gościnny, które dawniej w Zakrzewie istniały. Folwarkowi sołeckiemu nadał przywilej Augustyn Działyński 1751. W roku 1787 sołtysem w Zakrzewie był Zygmunt Nehring, który nabył uprzywilejowany folwark sołecki za 2000 złotych.
W roku 1753 nadał Augustyn Działyński przywilej gościnnemu Piotrowi Rosenthalowi, który nabył gościniec za 250 złotych. Przy separacji gruntów gościniec stracił połowę swego obszaru. Od 1810 do 1813 gościnnym w Zakrzewie był Bartłomiej Pydynkowski.
Uprzywilejowany folwark młyński przydzielony został przy separacji do Prochów.
Dawniej istniał w Zakrzewie także młyn wodny. Do 1731 młyn ten był własnością Adama Brejdy. W roku 1731 młyn przeszedł na własność jego zięcia, Marcina Wnuka, któremu dziedzic złotowski Aleksander Działyński, kanonik gnieźnieński, wystawił dokument własności.1) Augustyn Działyński udzielił młynarzowi 1752 przywileju.
Dokument ten, napisany na pergaminie, zaopatrzony jest w pieczęć, znajdującą się w kapsułce z drzewa a przymocowaną różową wstążką. Znajduje się w aktach kamery książęcej w Złotowie.