wypracowania3

Wypracowania w gimnazjum

Dużo od niego zależy. Może ubarwić Twoje opowiadanie.

Jakie elementy krajobrazu wyróżnić? Jakie pejzaże możesz opisywać?

■    Tyj) krajobrazu (górski, nadmorski, nadrzeczny, wiejski, miejski).

■    Realia geograficzne (położenie, kraj).

a Ukształtowanie powierzchni (nizinny, wyżynny, wysokogórski, pagórkowaty).

50 Występowanie roślinności (las, bór, puszcza, krzewy, łąka.

drzewa liściaste/ iglaste, czasem nazwy gatunkowe - świe-- rzop, dzięcielina).

■    Pogodę, która wpływa na nasze widzenie pejzażu (zwróćcie uwagę na literackie i malarskie pejzaże burzy, śnieżycy, mgły, sztormu, a także opisy przyrody w czasie pięknej pogody, spiekoty, skwaru, upału).

■    Porę roku (to samo miejsce może zupełnie inaczej wyglądać zimą, wiosną, latem i jesienią).

■    Porę dnia (zwróćcie uwagę np. na cykl Krzak dzikiej róży -przyroda tatrzańska zupełnie inaczej wygląda o poranku, inaczej w południe, a zupełnie inaczej wieczorem).

■    Niecodzienne zjawiska (tęcza, babie lato, spotkanie niezwykłej rośliny, interesującego zwierzęcia, przyloty;odloty ptaków, np. klucz żurawi).

■    Literackie (koniecznie zwróćcie uwagę na opisy przyrody w Panu Tadeuszu, Dziadach, balladach Mickiewicza oraz w Chłopach Reymonta).

■    Poetyckie (liryczne) np. w:

•    utworach Horacego, Jana Kochanowskiego,

•    wierszach Wysokie drzewa, Deszcz jesienny Leopolda Staffa,

•    W malinowym chruśniaku Bolesława Leśmiana,

•    Strofach o późnym lecie Juliana Tuwima,

•    Wyprawie do lasu Czesława Miłosza,

•    wierszach Zima zakopiańska. Pocztówka z Neapolu Kazimierza Wierzyńskiego,

•    wierszach Józefa Czechowicza,

•    Kronice olsztyńskiej Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego,

•    utworach Jerzego Harasymowicza, Edwarda Stachury.

■    Malarskie (tu wybór może być ogromny).

a Muzyczne (np. w Czterech porach roku Antonio Vival-diego).

■    Utrwalone na zdjęciach.

■ Człowieka pokonującego naturę (np. w czasie wspinaczek himalajskich, wyprawy, choćby Marka Kamińskiego na bieguny, trudnych wypraw do puszczy amazońskiej).

Uwaga!

W opisie krajobrazu poetyckiego nie wyrażasz swojej opinii na temat pejzażu - opisujesz przyrodę taką, jaka jest przedstawiona w utworze (swój komentarz możesz ujawnić np. w zakończeniu pracy). Dlatego pamiętaj, że osobą mówiącą w wierszu jest podmiot liryczny (wcale nie zawsze autor!).

fot. CPP

5