Wypracowania w gimnazjum
Miesięczniki, tygodniki, dzienniki. Można utonąć w czasopismach! A może tak spróbować napisać artykut samodzielnie.
Artykutem może być:
- krótki, kilkuzdaniowy tekst wyłącznic o funkcji informacyjnej. Temat dowolny. Najczęściej podpisana jest słowem redakcja lub inicjałami autora. W notatkach prasowych zwykle umieszcza się informacje, których redakcja pisma nie zdobyła samodzielnie. Jeżeli dziennikarz nic uczestniczył bezpośrednio w jakimś wydarzeniu, nie może pisać „tak jak mu się wydaje". Fantazjują tylko brukowce. Kiedy powtarza się informację za inną gazetą czy telewizją, konieczne jest podanie źródła, np.:„Gazeta Wyborcza podaje, że.A na końcu tekstu dokładny adres bibliograficzny (Gazeta Wyborcza, 10.08.2001, s. 4).
Redakcje prasowe często korzystają z informacji „papow-skich”, czyli Polskiej Agencji Prasowej. To informacje zawsze prawdziwe, dokładne, ale bardzo zwięzłe, suche.
Notatki są niezbędne, aby wypełnić dziury pomiędzy większymi tekstami - reportażami lub sprawozdaniami. W notatce prasowej można również umieścić informacje, które wcześniej były rozwinięte w większych formach i teraz wymagają jedynie dopowiedzenia, nawiązania, np. „Na prośbę naszych czytelników powtarzamy...”.
- o nim piszemy osobno. Sprawozdanie to relacja z jakiegoś wydarzenia.
Warunek: autor musi być bezpośrednim świadkiem lub uczestnikiem wydarzenia.
Sprawozdanie ma na celu poinformowanie o jakimś wydarzeniu, ale zawiera też element oceny.
-wskazówki, jak napisać recenzję, znajdziesz w odrębnym aty-kule.
Warunek: recenzja jest poświęcona kulturze (wydarzeniu lub dziełu). A recenzent musi wykazać się wiedzą zarówno na temat dzieła, jak i odpowiedniej dziedziny sztuki. A także umiejętnością argumentowania swojej opinii.
- czyli dokładny zapis rozmowy z jakąś osobą. Wywiad na ogół wymaga autoryzacji, czyli zgody rozmówcy na umieszczenie w gazecie zapisu rozmowy w takim, a nic innym brzmie
niu. Nikt nie lubi, jak przeinacza się jego słowa. Po dokonaniu autoryzacji nie wolno w tekście zmienić ani słowa. Więcej w artykule: Wywiad.
- dłuższa forma dziennikarska.
Warunek: reporter musi być bezpośrednim uczestnikiem lub świadkiem opisywanych wydarzeń. Tematem najczęściej jest ciekawe wydarzenie. W przypadku gazetki szkolnej - np. wybory Miss Szkoły, akcja Sprzątanie świata.
- najwyższy stopień dziennikarskiego wtajemniczenia. To forma dla tych. którzy naprawdę mają coś do powiedzenia i umieją bacznie obserwować otoczenie. Tu potrzeba lekkiego pióra, błyskotliwych, niebanalnych sformułowań. Autor często posługuje się ironią, satyrą albo przyjmuje postawę dziwienia się światu. Nie jest to łatwe, ale spróbować warto.
Felieton zwykle rozpoczyna się od swobodnej, ciekawej obserwacji. Tematem są najczęściej obyczaje, ludzkie zachowania, aktualna sytuacja (np. w Waszej szkole). Felieton zmusza czytelnika do zastanowienia się, ustosunkowania się do jakiegoś problemu. Często opiera się na powszechnej wiedzy, odwołuje się do znanych zjawisk, ważnych wydarzeń, których nikomu nie trzeba przypominać, np. „Tegoroczna powódź udowodniła, jak ważne są kontakty między ludźmi...”.
Dobrzy felietoniści zwykle mają swoje stałe, wyodrębnione graficznie miejsca (kolumny) w gazetach. Często podpisują swoje artykuły pseudonimami.
Tytut i lead
■ Większość artykułów jest zatytułowana - to przecież pierwsza informacja dla czytelnika. Notatki prasowe mają tytuły bardzo proste, informacyjne, np. Dzień Wagarowicza, Wy-boty Miss Szkoły. W przypadku reportażu czy felietonu zadaniem tytułu jest zaintrygowanie czytelnika. Często jest to związek frazeologiczny, pytanie retoryczne, dowcip słowny.
■ Natomiast wszystkie większe artykuły mają leady. To krótkie, dwu-, trzyzdaniowe informacje zapowiadające, o czym będzie tekst, wyjaśniające przyczynę jego napisania lub in-trygujący fragment tekstu. Lead ma zachęcić do przeczytania artykułu.
Artykuł Wiosenne porządki może zaczynać się od następującego lead u:
Kiedy słońce mocniej przygrzewa, zaczynamy z ochotą wertować wnętrza naszych sza f. I nagle okazuje się, że nic się nie nadaje do użytku. Co wówczas zrobić - radzi Beata z III c.