Untitled 4 2

ZABURZENIA ROZWOJU FUNKCJI POZNAWCZYCH I KOMUNIKACJI JĘZYKOWEJ ■

-    problemy z żuciem pokarmów,

-    brak zabawy lub zabawa pozostająca na wcześniejszym etapie rozwojowym,

-    przerzucanie kartek książki bez oglądania obrazków.

Współczesne badania neurobiologiczne oraz doświadczenia zdobyte w trakcie prowadzonej terapii pozwalają dokonać reinterpretacji czynności stereotypowych obserwowanych u wszystkich dzieci z. zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Do tej pory teoretycy sądzili, że jest to objaw niedowrażliwości zmysłowej. T łumaczyli na przykład ruchy obrotowe, jakie wykonuje dziecko, dostymulowaniem zmysłu równowagi, uderzanie dłońmi w głowę jako dostarczanie bodźców czuciowych. W obliczu jednak wyników badań neuroobrazowania mózgu należy przyjąć, że mamy do czynienia z brakiem przetwarzania informacji płynących ze zmysłów. Brak odpowiedzi elektrycznych w odpowiadających reprezentacjom zmysłowym strukturach kory mózgowej każe zupełnie inaczej spojrzeć na program stymulacji zmysłowej dzieci z zaburzeniami autystycznymi. „Pseudosty muląc je”, nic będąc odbierane przez struktury mózgu, nie służą rozwojowi, a jedynie wyłączają dziecko z kontaktu z otoczeniem. Ponieważ nie są percypowane w strukturach mózgu, mogą być wielokrotnie powtarzane. Ich działanie jest jedynie negatywne, buduje „fałszywe* ścieżki połączeń neuronalnych.

Zaburzenia autystyczne manifestują się z odmienną intensywnością i różną głębokością, dlatego postawienie diagnozy sprawia wielu terapeutom poważny problem. Ze względu jednak na wagę natychmiastowego podjęcia terapii ważne jest postawienie diagnozy ogólnej (całościowej).

Współcześni badacze podkreślają, że pierwszym sygnałem zaburzeń autystycznych jest regres w rozwoju mowy, stereotypie ruchowe i wycofanie się z kontaktów społecznych'⁰'. Wiedza ta w znacznym stopniu powinna ułatwić lekarzom postawienie wstępnej diagnozy, co skutkować winno natychmiastowym rozpoczęciem terapii. Doświadczenia terapeutów pracujących metodą krakowską pokazują, że rozpoczęcie stymulacji po zauważeniu pierwszych objawów zanikania już zdobytych umiejętności językowych pozwala uzyskać całkowite wycofanie się objawów.

W rozwoju dziecka z zachowaniami ze spektrum autyzmu stwierdza się przede wszystkim trudności w procesie uczenia się kulturowego lub całkowity brak objawów takiego przyswajania umiejętności i wiedzy*⁰⁴ Z pewnością na fakt ten ma wpływ brak języka, względnie poważne trudności z jego formowaniem się. W uczeniu się kulturowym zawiera się także naśladowanie działań w zabawie i przyswajanie reguł społecznych. Naturalnie tak ogólne ujęcie zaburzeń rozwojowych przywołuje także inne zespoły i odmienności rozwojowe. Dlatego ważne jest dostrzeganie wspólnego spektrum zachowań właściwych dla poszczególnych jednostek.

W terapii zaburzeń autystycznych bardzo ważne jest kształtowanie zachowań, które określa się jako normatywne. Oznacza to, że każde proponowane ćwiczenie

403.    I^;. Sadowska. Zaburzeniu komunikacji w autyzmie —podstawowe trudności diagnozy / terapii logopedyczne)

|w:J 1'nradnik językowy nr 9, Warszawa 2011.    ,

404.    M. Tomaselio, Kulturowe -źródła ludzkiego poznawania. Warszawa 2002.

269