Zagrożenia mikrobiologiczne w pracy personelu stomatologicznego

•• Praca i zdrowie

mgr lic. tech. dent. asyst, storn. Agnieszka Czarnota-Nastały

Zagrdżer}ici

n\iU$dbio\ogiczr\e

w pracy personelu stomatologicznego

Czynniki biologiczne, obok fizycznych, chemicznych i psychofizycznych, odgrywają istotną rolę w pracy środowiska stomatologicznego.

Drobnoustroje, które występują w organizmie człowieka, regulują jego prawidłowe funkcjonowanie. o ile występują w równowadze, leżeli stosunek chorobolwórczych bakterii do bakterii .dobrych’ ulega zachwianiu, zaczynają pojawiać sic zaburzenia.

W każdym anatomicznym miejscu organizmu, w którym rozwija się prawidłowa Hora bakteryjna, w przewadze występuję zawsze jeden mikroorganizm. U danej osoby istnieje stan równowagi miedzy drobnoustrojami, który jednak może ulegać zmianie wraz z wiekiem, w okresie obniżonej odporności, w czasie podawania antybiotyków czy też po naruszeniu ciągłości budowy tkankowej.

Jeżeli w organizmie występuję problem niedołx>ru immunologicznego bodący następstwem wrodzonych zaburzeń, chorób czy leczenia, wiele zwykle niegroźnych mikroorganizmów może wywołać poważne zakażenia, leczenie antybakteryjne również nie pozostaje bez echa. lV>daw3nic antybiotyków o szerokim spektrum działania może naruszać równowagę w obrębie prawidłowej flory bakteryjnej. Organizm poniekąd zostaje pozbawiony miknxsrganizmów będących naturalna bariera ochronna, stwarza to idealne warunki do nadmiernego wzrostu drobnoustrojów chorobotwórczych.

Drobnoustroje w jamie ustnej

Mikroorganizmy wchodzące w skład prawidłowej Hory różnią sic miejscem lokalizacji na powierzchni i w jamach ciała, środowisko stomatologiczne w'głównej mierze narażone jest na zakażenia wywoływane przez mikroorganizmy bytujące w jamie ustnej pacjenta. Jeden mililitr śliny zawiera przeciętnie txl 20do 100 milionów dmbnoustrojów należących nawvt do 700 gatunków, które mogą stać sie rezerwuarem potencjalnych patogenów.

Już w momencie narodzin dziecko otrzymuje od matki drobnoustroje potrzebne do rozwoju prawidłowej Hory bakteryjnej. Przeważającym gatunkiem Hory jamy ustnej u dzieci narodzonych naturalnie jest Uiclobncillus (fot.

1) . Gram-dodatnia Laseczka kwasir mlekowego wpływa

na zwiększona produkcje przeciwciał IgA, które sa wydalarre głównie do przewodu pokarmowego oraz do jamy ustnej (ślina). Jeżeli dziecko rodzi sie przez ciecie cesarskie, skład naturalnej Hory jamy ustnej zależy od tego, czy jest karmione piersią, czy sztucznie. Dzieci karmione piersią przyswa jaja sobie bowiem Gram-dodatnie ziarenkowce pochodzące ze skóry matki, natomiast u tych, którym pokarm podawany był sztucznie, przeważają pałeczki Gram-ujemne. W momencie rozpoczęcia procesu ząbkowania florę Icrkteryjna jamy ustnej zasiedlają Gram-dodatnie beztlenowce lokujące sic w kieszonkach dziasłowych {Streptococcus spp., Veillonclla spp., Fusobattaium spp.. Treponanci spp.). Powierzchnie zębów zasiedlają w głównej mierze bakterie z gatunków: Actinomyces, I kumo pliku, Neisseria, Strtptococcu*. W I milimetrze sześciennymi płytki nazebnej znajduje sie około 100 milionów bakterii mogących stać sie patogennymi. W ślinie natomiast występuję największa różnorodność gatunków Stnptococcus, pochodzących z nabłonka wyścielającego policzki (fot.

2) . W podeszłym wieku, kiedy dochodzi do licznej utraty uzębienia stałego, do naturalnej Hory powraca dominacja pakvzok Gram-ujomnych, wzrasta też Hora grzybicza wskutek używania uzupełnień protetycznych, zwłaszcza ruchomych.

38

ASYSTA fM-.NTYSTYCZNA