Praca w zespole
Specjalne wymagania, korzyści, jak również zagrożenia towarzyszące pracy zespołowej ujawniają się natychmiast, gdy pojawia się co najmniej jeden wspólny cel, wymagający połączenia wysiłków wszystkich członków zespołu. Dzieje się tak dlatego, że cel lub cele muszą być rozumiane dokładnie w taki sam sposób przez wszystkich członków zespołu, a połączone wysiłki wymagają koordynacji. Tak więc ryzyko towarzyszące komunikacji i interakcji na wysokim poziomie wzrasta wprost proporcjonalnie do korzyści płynących z pomyślnego współdziałania i współpracy.
Kiedy zespół pozbawiony jest pomocy, niezbędnej zarówno do ochrony przed zagrożeniami, jak i do uzyskania pozytywnych efektów, wówczas pojawia się wiele problemów, począwszy od nielubianych i niekonstruktywnych zebrań, a skończywszy na poczuciu nieprzydatności i braku motywacji do pracy poszczególnych członków zespołu.
Łatwo zrozumiesz, dlaczego trudności te pojawiają się tak często, kiedy pomyślisz o różnicach dzielących zespół pracowniczy od zespołu piłkarskiego. W Tabeli 1 na następnej stronie wymieniłam kilka z nich.
W następnym rozdziale omówimy bardziej szczegółowo kilka problemów najczęściej nękających zespoły pracownicze, a także podamy sposoby, jak je rozwiązywać i jak im zapobiegać. Tutaj chcę jedynie zwrócić uwagę, że naprawdę dobre zespoły zawdzięczają swoją skuteczność ogromnemu wysiłkowi wszystkich członków oraz przemyślanej strukturze wewnętrznej. W praktyce codziennej jednak często oczekujemy, że grupy, bez jakiegokolwiek wsparcia, same przekształcą się w zespoły.
Tabela 1
Porównanie zespołu piłkarskiego z typowym zespołem pracowniczym
Zespół futbolowy: |
Zespół pracowniczy: |
• jasno zdefiniowana rola każdego członka zespołu |
0 wielu ludzi nie ma jasności, jakie miejsce zajmują w zespole oni sami, a także inni członkowie |
• konkretny, wymierny cel |
• często cel(e) zespołu nie zostają nigdy wypowiedziane — różni ludzie mają na ten temat różne wyobrażenia |
• widoczna konkurencja, przeciwko której zespół się jednoczy |
• wewnątrz zespołu toczy się walka konkurencyjna nie mniejsza niż na zewnątrz |
• ma trenera |
• zdany jest wyłącznie na własne siły i umiejętności |
Równie istotne jak zrozumienie różnic między zespołem a grupą jest poznanie kolejnych etapów rozwoju, przez które przechodzi każdy zespół. Pomaga to rozpoznać zespół pracowniczy, a także zorientować się, jakie cechy są wspólne dla wszystkich zespołów, niezależnie od tego, czym się zajmują.
Kiedy grupa ludzi dochodzi do wniosku, że ma jeden wspólny cel, zaczyna się wokół niego organizować. Ale praca nad realizacją celu nie zaczyna się natychmiast. Trzeba najpierw odpowiednio określić i ustalić pewne podstawowe relacje między ludźmi, a, jak wykazały badania, proces kształtowania powiązań da się podzielić na kilka w pełni przewidywalnych etapów. Ich zestaw znany jest pod nazwą „cyklu życiowego zespołu”. Etapy i sposoby ich rozpoznawania przedstawione są w Tabeli 2.
11