Zdjęcie0288

Ćwiczenie 6 Próba udarności

6.1.    Cel ćwiczenia

Zapoznanie się ze sposobami określania ciągiiwoścl metali 1 stopów za pomoce próby udarności.

6.2.    Wprowadzenie

Ciągiiwość tworzyw metalicznych jest jedną z podstawowy)} cech mieszczących się w grupie własności mechanicznych. Oznacii ona podatność materiału do odkształceń trwałych bez powstawaoii pęknięć. Po jęcie ciągliwości jest także utożsamiane z plastrct. nością. Cecha ta jest mierzalna i wyznaczana za pomocą bada niszczących.

Ciągliwość wyraża zdolność naprężonego materiału do wytwarza*! nia strefy intensywnego odkształcenia plastycznego przy wleri-l chołku rozprzestrzeniającego się pęknięcia.Wyznacza się ją kil-1 koma metodami. Pomiar udarności jest przykładem technologicznej! próby/ pozwalającej ocenić pracę rozprzestrzeniania się pęknię-l cia. Próba udarności służy więc ocenie zachowania się tworzyfófl metalicznego w warunkach sprzyjających kruchemu pękaniu wywoła*-] nych w próbce obecnością karbu i odkształceniem o dużej szyb-l kości, powstałym w wyniku udarowego działania siły.

Próba udarności stanowi jedną z podstawowych metod oceny jakości wyrobów hutniczych i została ujęta w normie PN. Próba te polega na złamaniu jednokrotnym uderzeniem noża młota wahadłowego próbki z odpowiednim karbem, podpartej swobodnie obydwoaiB końcami na podporach młota i pomiarze pracy uderzenia. Karb próbki powinien być usytuowany przeciwnie do kierunku uderzenia młota.

Wynik próby Sianowi wielkość pracy potrzebne) do złamania prókl lub Je) stosunek do powierzchni Jej przekroju poprzecznego w miejscu karbu.

Ogólnie udarność

XC

16-1>

gdz ie

K - praca potrzebna do złamania próbki w J»

S_Q 1 powierzchnia początkowa przekroju poprzecznego I miejscu karbu w cm .

Do zrealizowania próby udarności wykorzystujemy młoty wahadłowe - rys. 6.1.

Rys. 6.1. Mioty wahadłowe do prtiby udarności firmy Zwick z rejestracją: a) mechaniczni, b) elektroniczni

Początkowa energia młota powinna wynosić 300, 150, 100, 50, 10 lub 5 J. Należy ją dobrać do energii przewidzianej na złamanie próbki. Warunki dotyczące cech technicznych młota zostały sprecyzowane w normie przedmiotowej PN.

Próbki do badań są znormalizowane. Normy określają miejsce i sposób pobierania odcinków próbnych, kierunek i miejsce pobierania próbek z odcinków próbnych, kształt, wymiary i dopuszczalne odchyłki wymiarowe, warunki wykonania próbek, a głównie