Zdjęcie0588

neuminuismitory. m in. monoaminy: dopomina. noradrenalina, serotonina; noradrenalina - zwiększa np. apetyt na węglowodany, natomiast serotonina - obniża go. nadmiar węglowodanów oraz aminokwasów spożywany z dzienną racją pokarmową, początkowo gromadzony w wątrobie w postaci glikogenu, jest następnie przekształcany w lipidy (tnglioerydy) i magazynowany w tkance tłuszczowej;

•    braku aktywności fizycznej;

•    błędów w sposobie żywienia.

Na wydatek energetyczny organizmu składają się: podstawowa przemiana materii (PPM) (60- 75%), aktywność fizyczna (15—30%) oraz swoiście dynamiczne działanie pokarmu (ok. 10% PPM) - energia wykorzystywana do trawienia, wchłaniania i metabolizmu składników odżywczych pożywienia. Nadmiernemu gromadzeniu tkanki tłuszczowej sprzyjają: zmniejszenie zużycia energii oraz zwiększona podaż energii w posiłkach.

Redukcja 1 kg nadmiernej ilości tkanki tłuszczowej wymaga deficytu 7000 kcał energii. Proces odchudzania przebiega w kilku etapach, w których tempo utraty masy ciała jest różne. W początkowym okresie zużywana jest energia w postaci glikogenu, 1 I wiąże 3 g wody, tak więc wstępna redukcja masy ciała związana jest z usuwaniem wody I organizmu. Kolejne etapy odchudzania wymagają stosowania diety ubogoenergetycznej oraz zwiększonej aktywności fizycznej. W wyniku ograniczania ilości spożywanych posiłków i produktów zmniejszeniu ulega tempo przemian metabolicznych, dlatego też efektywne odchudzanie wymaga stopniowego ograniczania wartości energetycznej diety.

Nadwaga i otyłość stanowią przyczynę rozwoju wielu schorzeń i zwiększonej umieralności. Osoby otyłe (BMI > 30 kg/m²) mają znacznie większe ryzyko przedwczesnej śmierci (tabela 22).

Najczęściej występującą konsekwencją nadmiernej masy ciała są zburzenia i choroby układu sercowo-naczyniowego:

I zaburzenia lipidowe — hiperlipidemia,

•    miażdżyca,

•    choroba niedokrwienna serca,

I nadciśnienie tętnicze,

I niewydolność mięśnia sercowego,

I zespół metaboliczny (zespół X - współwystępowanie otyłości brzusznej, zaburzeń gospodarki węglowodanowej, hiperlipidemii oraz nadciśnienia tętniczego).

Tabela 21

Stan odżywienia organizmu a ryzyko zgonu

wartości BMI [kg/m^2]	klasyfikacja	ryzyko zgonu
< 18,5	niedowaga	niskie
18,5-24,9	prawidłowa masa ciała	przeciętne
25,0-29,9	nadwaga	nieznacznie zwiększone
30,0-34,9	otyłość I stopnia	umiarkowane
35,0-39,9	otyłość II stopnia	wysokie
>40,0	otyłość III stopnia	bardzo wysokie

Otyłość jest także czynnikiem ryzyka chorób nowotworowych dietozależnych. Wśród mężczyzn otyłych 'lajczęściej obserwuje się występowanie nowotworów jelita grubego oraz