IndkrrdeoceaBHi
transport wodnv-bvł najważniejszym sposobem przewożenia ładunków.
Nawet w Rzymie większość ładunków było przewożone drogą morską. transport ladowy-był powolny i kosztowny.
Żegluga po m. śródziemnym była niebezpieczna, płynąc kursem równoleżnikowym, trzymano się zwykle niedaleko brzegu. Kursy a półn.
] na poł. nie budziły strachu, podstawowy typ statku to plastodenna galera (napęd wiosłowy) wraz ze wzrostem ładunku rosła rola napędu żaglowego. Wyprawy nie byłyby możliwe bez I trójkątnego żagla.
1406- przełożenie na łacinę geo. Plotemeusza. Przyjęcie ustalania współrz. geogr. j W statkach żeglugi zawodziły przyżądy do nawigacji astronomicznej. Zawodziły sposoby obserwacji kolom i smaku wody, później I Sekstans- używany do dziś by poznać szer, geo. j krzyż św. Jakuba jako pierwsz. skonst.
wl472 niemiec Muller. Wcześniej używano I strolabium. Długość geo. ustalano trudniejszym sposobem, lecz potzrebna była dokładna I znajomość czasu. Żeglarze niedyspon. ani radiem ani zegarem (20s. oznaczało błąd o 15 mil.) chronometr morski- w 18w. rozwiązał ten problem. Każda podróż Port. i Hiszp.
i była źródłem cennych inf. ,___
Ojkiyfiahiszpaóskie
1476- zatopienie przez okręty francuskie,
I statków flamandzkich. Wśród uratowanych I Kolumb.1484- propozycja Kolumba o | poprowadzenie wyprawy do Indii. Opierając się na relacji M. Polo,
Obliczył, że kraniec położony najbliżej Europy powinien znajdować się 2,5 tys. mil na zachód. Zostało to ! odrzucone przez ekspertów.
Twierdzili, że Kolumb, Ute oszacował odległość ! od Azji do Europy.Byli przekonani, że ziemia j ma kształt kulisty (i to słusznie;)
! Kolumb opuścił Portugalię udał się do Hiszpanii, aby tam realizować swoje pomysły.
1492- podpisanie umowy Kolumba z koroną hiszpańską. W sierpniu wyrusza na wyprawę wraz z 3 statkami. Flagowej:Santa Maria, i mniejszych: Pinty i Nini. 12paźdz.l492 - przybycie statków do wybrz. wyspy.
| Nazwanej przez Kolumba San sałyador ; (zbawiciel) Niedługo później odkryto wyspy I tj. Hispaniola (Haiti)i Juana (kuba).
I Powracając do Europy wykonał voita da mar, płynąc na pól. do 35st. szer. pół. porywają: go na 2 str. Atlantyku.Odkrywając szlak transatlantycki, (używany przez 400Iat)
Kolumb był przekonany że odkrył drogę do nich (r. 93). 1493-04 - 3 podróże kolumba za ocean (odkryto Jamajkę, Trynidad)
+zainicjowano osady na nowych ziemiach.
Brak wyczekiwanych efektów spowodował, że popadł w niełaskę i umarł w zapomnieniu. Americo Vespucd- podróżował 1498-1504 wyprawa w latach 1501-02 dala mu pewność, że te tereny to nie Indie, lecz inny nieznany kontynent Wldseemuller nazwał go Ameryka, w 1507.1521- zajęcie przez EDsz. Florydy, oraz Nikaraguę. 1524-Honduras. Odkrycia Kolumba i innych groziły konfliktem między królestwami iberyjskimi. Aby tego uniknąć w 1494-zawarto traktat Tordessillas (rozdzielono strefy wpływów obu państw) tereny zaeh. należały do korony hiszp. a j wschód, do Portugalii. Brazylii (odkr. 1500 przypadła Portugalii.)
1516- odrzucenie propozycji na zezwolenie przez króla Manuela 1 o wsparcie na wysp. Korzenne. Z tego też względu Magellan postanawia udać się-do króla hiszp. Habsburga. Magellan wiedział o istnieniu oceanu Spokojnego (dostrzeżony przez Vasco Nureza de balboa) Gdyby udało mu się odnaleźć przejście połd. hiszpanie mogli by dotrzeć od strony zacb. bez wkraczania na własność Portug. własności. Sewilla Sierpień I 1519- wyrusza 5 statków pod dowództwem Magellana.
Po 2 ciężkich latach przybyli do wybrz, Filipin.
Kapitan ginie z rąk tubylców.
I w 1522-do Sewilli powrócił jeden statek dowodzony przez i Juana del Cano- przywieziony na nim ładunek pokrył koszty 3 letniej wyprawy. Został osiągnięty główny cel wyprawy: odkrycie nowego szlaku ku wyspom poiud.-wsch. Agi.